Nieuw onderzoek laat zien: criminaliteit in Nederland verdwijnt

Door de stroom van berichten over criminaliteit zou je haast denken dat de wereld en Nederland in het bijzonder een gevaarlijke plek is. Met plofkraken en cybercriminaliteit, maar ook overvallen en moorden op klaarlichte dag.

Toch is het zaak deze berichten in perspectief te zien. Het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) concludeert namelijk op basis van cijfers tussen 1948 en 2017 dat sinds de jaren negentig de criminaliteit in ons land daalt. De maatschappij wordt dus steeds veiliger.

Misdaadgolf

In 2001 en 2002 registreerde de politie voor elke duizend inwoners 93 misdrijven. In 2017 ging het nog maar om 49 misdrijven per duizend inwoners.

De 65 jaar voor de eeuwwisseling was dat wel anders, beschrijft het CBS in het onderzoek. Toen was er in verschillende decennia sprake van een misdaadgolf, waarin het aantal geregistreerde misdrijven flink toenam.

Ook in begin jaren negentig was dit nog zo. Hoe het kan dat de misdaad sindsdien afneemt, is ook voor de onderzoekers een raadsel. Zij dopen het onderzoek alvast tot het ‘mysterie van de verdwenen criminaliteit.’

Jongeren

Wel zijn er vermoedens over de daling. Het zou te maken kunnen hebben met trends in drugsgebruik en -handel. De groep veelplegers, onder wie veel drugsgebruikers, halveerde tussen 2003 en 2014.

Ook de opkomst van de (spel)computer speelt een rol. Jongeren zouden liever gamen dan buiten rondhangen, waardoor ze minder in contact komen met ‘foute’ vrienden en minder gelegenheid hebben om misdrijven te plegen.

Daadwerkelijke daling

Toch zeggen de cijfers over misdaad in Nederland niet alles, zegt het CBS. Zo doen veel mensen geen aangifte als ze slachtoffer worden en spoort de politie maar een deel van de misdaad op. Toch zijn er sterke aanwijzingen dat de afgelopen 15 jaar een hoop criminaliteit daadwerkelijk is gedaald. Mensen zeggen minder vaak slachtoffer te zijn van vandalisme en diefstal of geweld.

De trend is ook zichtbaar in de rest van Noord-West Europa: de afgelopen decennia is ook daar het misdaadcijfer gedaald.

Angst

Wat het onderzoek laat zien is dat ondanks de berichtgeving, Nederland niet onveiliger maar juist veiliger is geworden. In het nieuws is veel aandacht voor negatieve gebeurtenissen waardoor een scheef wereldbeeld kan ontstaan.

Dankzij onderzoeken als deze, trekken we dat beeld weer rigoureus recht en weten we: bang zijn, is momenteel absoluut niet nodig.