Fast fashion is mode die je weghapt zoals fastfood: het ligt in no-time op je bord, is altijd lekker maar helaas ook heel slecht voor het milieu. Iedere week liggen er weer verse items in onze favoriete kledingketens, volgens de laatste trends en vaak spotgoedkoop.
In de Netflix-documentaire The True Cost of Fashion is te zien wat de gevolgen zijn van onze honger naar steeds iets nieuws voor steeds minder geld. Spoiler: het shirtje dat je voor 2 euro bij de H&M scoort, wordt mede mogelijk gemaakt door de absurd lage lonen van de textielarbeiders en zorgt alleen maar voor een grotere afvalberg.
Kleding leasen
Het Nederlandse MUD Jeans is een kledingbedrijf dat een duurzaam antwoord wil geven op fast fashion. Zij werken, als enige kledingproducent ter wereld, met een leaseconcept. Je huurt als het ware je spijkerbroek. Een broek leasen kost 7,50 euro per maand en is voorlopig alleen online beschikbaar. De broeken zijn ook te koop, zowel online als in driehonderd winkels in 27 landen wereldwijd. Na een jaar ruil je de broek om voor een andere – of je houdt ‘m.
Het leasemodel is in opkomst, zegt Fashion United. In een onderzoek van ABN Amro gaf 49 procent van de ondervraagden aan wel iets te voelen voor het leasen van producten als alternatief voor kopen. Bij modebibliotheek Lena kun je items in bruikleen meenemen of laten bezorgen. Hulaaloop heeft een zelfde soort leasemodel, maar dan voor kinderkleding. Duurzaam consumeren is een trend, en dat is nodig ook.
Waarom duurzame mode?
De productie van één spijkerbroek kost – hou je vast – 7000 liter water. Afhankelijk van het model, kan dit zelfs oplopen tot nog een paar duizend liter meer. Hoe dat komt? De wetenschap zegt dat katoen slecht verf opneemt, tenzij er veel water aan wordt toegevoegd. Bij het verven komen bovendien giftige stoffen vrij die een schadelijk effect hebben op mensen en dieren.
In de Chinese stad Xintang zijn de effecten van de kledingindustrie op de omgeving goed te zien. In deze ene stad wordt een derde van alle jeans ter wereld geproduceerd. Het afvalwater wordt in beken en rivieren gedumpt, waardoor de rivier nu blauw verkleurd is. Greenpeace vond hier zware metalen in het water, zoals cadmium, kwik en lood. Ook zijn de werkomstandigheden erg slecht en werken er kinderen in de fabrieken.
MUD Jeans
Als reactie op de consumptiecultuur begon MUD Jeans in 2013 met het leasen van spijkerbroeken. Het bedrijf is ontstaan vanuit de gedachte: Waarom wil iedereen alles hebben en is het niet genoeg om maar weinig spullen te bezitten? “Een auto en een wasmachine kun je leasen, waarom kan dat niet met kleding?” Aan het woord is Danique Gunning, hoofd marketing van MUD Jeans.
“We merken dat het idee van leasen een groep Millennials aanspreekt die op zoek is naar alternatieve manieren van consumeren en niet mee wil doen met massaconsumptie of fast fashion.” Die millennials bereiken ze wereldwijd via social media. Het idee van kleding leasen, is dat MUD Jeans de eigenaar blijft van de grondstoffen. Alle jeans die ingeleverd worden bij MUD, worden gerecycled. Op de website kun je onder andere een impact report bekijken, waar te zien is hoe het zit met hun ecologische voetafdruk.
‘Maar’ 1554 liter water
De productie van een MUD Jeans spijkerbroek van MUD Jeans vereist ‘maar’ 1554 liter water. Veel, maar in ieder geval minder dan nodig is voor niet-duurzame broeken. Toch is voor een gerecyclede broek is nog steeds relatief veel nieuwe katoen nodig.
Danique: “Dat komt omdat de katoenvezels korter worden in het recyclingproces. We hebben op dit moment nog 60 procent nieuwe katoen nodig om een nieuwe broek te produceren. Dat willen we tegen 2020 terugbrengen naar 100 procent gerecycled katoen.” Die vervuilende kleurwassingen heeft MUD wél al opgelost: het bedrijf weet water te omzeilen met laser- en ozonbehandelingen.
Het hele concept van MUD Jeans past binnen een grotere beweging van bewuster leven en bewustere keuzes maken als consument. Het is dan ook hun missie om ‘de mode-industrie radicaal te veranderen.’
Danique: “Mensen worden kritischer op de bedrijven waar ze hun geld aan uitgeven. Ze willen weten of een bedrijf goed is en er geen gekke dingen gebeuren. We werken met micro-influencers (influencers met een klein publiek -red.), die onze jeans bijvoorbeeld laten zien in de context van een vegan lifestyle. Ze hebben misschien een minder groot bereik, maar hun relatie met volgers is vaak beter.”
Geen gifstoffen in 2020
De bewuster leven-beweging wordt groter, maar er is nog veel werk aan de winkel. Ondertussen gaat de fast fashion-industrie namelijk rustig door. Volgens Greenpeace staat Xintang, waar een derde van alle jeans ter wereld wordt geproduceerd, nog steeds vol met fabrieken die gifstoffen in het water lozen. Wel lijkt er verbetering op komst te zijn. Het groeiende aantal kritische consumenten laat ook de modeketens niet onberoerd. Kledingmerken G-Star, C&A en H&M hebben beloofd in 2020 geen gifstoffen meer te gebruiken in hun productie.
Het voornemen van deze kledingmerken geeft aan hoe lang de weg eigenlijk nog is. En: zo lang de vraag naar fast fashion blijft, zal daar niet snel verandering in komen. Duurzame kleding heeft alleen een kans als meer consumenten bewust kiezen voor alternatieven. Danique beaamt dat: “Ook al wordt de roep om duurzaamheid groter, er is een hele grote groep die daar helemaal niet mee bezig is. Het is onze missie om ook die mensen meer bewust te maken.”