Een favoriete Disneyfilm kiezen is een helse taak. Relaties lopen er op stuk. Vriendschappen blijken gebaseerd op leugens. Familiebanden worden verbroken. De nostalgische waarde van opgroeien met Ariël, Simba of Pinokkio is sterk!
Toch worden Disney-films nog altijd afgedaan als kinderfilms, guilty pleasures waar we niet te serieus over moeten zijn. Maar van Sneeuwwitje tot Vaiana: Disneyfilms bewijzen keer op keer veel meer te zijn dan alleen jeugdherinneringen. Ze bieden ook historische waarde, vermaak en memorabele personages
De lijst der lijsten
Daarom presenteert Vance, na pijnlijke keuzes en verplicht meezingen op alle liedjes, de lijst der lijsten: de definitieve top van de 21 allerbeste Disney films* ooit! Lees, herkijk en oordeel me.
*Deze lijst richt zich uitsluitend op de Disney Animation Studios lijst, oftewel het oude Disney Classics merk. Helaas, geen Pixar of Disney cartoons!
21. De Kleine Zeemeermin (1989)
Als ik mijn wens zou krijgen, is nr. 21 gelijkspel met “De Prinses en de Kikker” en “Rapunzel”. Tiana is een interessanter hoofdpersonage, Rapunzel is vermakelijker maar De Kleine Zeemeermin is uiteindelijk de betere film.
DKZ combineert het musical element met een diepgaande themathiek en een terugkeer naar artistiekere animatie. Bovendien kan ieder rationeel mens zich inbeelden dat je familie, vrienden en je hele leven opgeeft voor de hemelse hunk die prins Erik is. Zo realistisch.
20. Frank & Frey (1981)
Er zijn niet genoeg zakdoekjes om hier rustig over te praten. Die vaarwel-scène in het bos? Jarenlange therapie. De vrienden die elkaars leven redden? Onoverkomelijk. Disney keek naar Bambi en dacht: dit kunnen we nog een keer!
Een prachtige kijk op vriendschap en een genadeloos plot. Herkijken met je beste vriend(in) aangeraden!
19. Alice in Wonderland (1951)
Het vergt een ijzersterke film om na zoveel remakes en interpretaties nog herinnerd te worden. De 1951 Disney-versie van Lewis Carroll’s boek doet precies dat. Het simpele concept van een dagdroom – of drugsgebruik, wat jij wil – is helder uitgewerkt in sequenties.
Laat je meevoeren zoals alleen fictie dat kan met geweldige figuren en bizarre avonturen.
18. Pocahontas (1995)
Oh, Pocahontas. De film die alle millenials voorgoed hun seksuele oriëntatie duidelijk maakte, afhankelijk of je John Smith of Pocahontas knap vindt (of allebei.. Of geen van beide).
Pocahontas is problematisch in hoe het geschiedenis herschrijft. Tegelijkertijd, al is het vanwege de sterke worsteling van het hoofdpersonage, is het ’t herkijken waard. Iedereen moet leren de kleuren van de wind te zien!!!1!
Me on twitter vs Me in real life pic.twitter.com/S6uKsC2t12
— The Gay Burn Book (@SouthernHomo) November 6, 2016
17. Piratenplaneet (2002)
“Verdwaalde jongen gedraagt zich impulsief” is zo’n beetje het plot van elke film sinds “Rebel Without a Cause”. Toch weet Piratenplaneet precies dit concept uitzonderlijk te maken, alleen al omdat Jim Hawkins het heldendom afwijst.
Meer dan een avonturenfilm met leuke sidekicks is het de ontplooiing van een rebelse jongen die 16 jaar later nog overeind staat. Hetzelfde kun je helaas niet zeggen van de cringy computereffecten.
16. Keizer Kuzco (2000)
Oké. verdient deze film het echt om hier te staan boven al het andere goeds dat Disney te bieden heeft? Discutabel.
Maar Keizer Kuzco is wel ontzettend grappig. Zeg gerust hilarisch. Wellicht een van de grappigste films ooit gemaakt? De super droge humor – “is DIT MIJN STEM?! Oké.” – omringt een mooie boodschap over vriendschap en klasse. Geef jij de broccoli door?
15. Robin Hood (1973)
Over klasse gesproken: Robin Hood is wellicht dé film om als volwassene nog eens te kijken. Beter dan welke film in deze lijst doet deze Disney alsof het een vrolijke cartoon is, terwijl het diepgaande maatschappelijke thema’s aankaart.
Live action-films durven zelden zo armoede en weerstand te verbeelden en deze film doet het zelfs met schattige diertjes. De slapstick humor zorgt ervoor dat de emotionele klappen hard aan komen.
14. Vaiana (2016)
Vaiana als zelfredzame, gemotiveerde en intelligente jonge vrouw van kleur is fantastisch. Het verhaal van een meisje dat haar eiland redt met empathie heeft een van de beste twists die Disney ooit gemaakt heeft.
Maar… het grootste gedeelte van de film heeft Vaiana niets te doen. Als personage verdient ze een betere film. Het helpt wel dat shots van de open zee en de eilanden zwijmelwaardig zijn.
13. Doornroosje (1959)
Wat doe je met een redelijk leeg hoofdpersonage? Jup, laten slapen. Prins Phillip, Flora, Fauna en Mooiweertje zijn daarentegen prima figuren. Ze balanceren de humor met avontuur perfect.
Dankzij de destijds nieuwe breedbeeld-technieken is elke frame letterlijk een schilderij. Daarbij is Malafide een slechterik zoals we daarna nog zelden zouden zien.
Mensen vergeten ook dat de climax met de draak echt heel spannend is… Game of Thrones can’t even.
12. Aladdin (1992)
De film gooit zo’n beetje alle oriëntalistische clichés op één hoop en noemt dat fantasie. Daarmee is herkijken best een opgave.
Als je accepteert dat Aladdin niet representabel is voor wie dan ook, is de film al beter behapbaar. De relaties van Aladdin met Jasmine en Geest zijn ontzettend goed gedaan. Alleen al de verandering in Aladdin’s zelfbeeld is de moeite waard. Daarbij is de soundtrack van Ashman en Menken Disney op z’n best.
Kom voor een magische vlucht en blijf voor de hilarische Robin Williams/Pierre Bokma.
11. Bambi (1942)
Een decennium van experimenten met avondvullende verhalen resulteerde in een narratief dat tot op de dag van vandaag nog werkt (zie Boyhood). Bambi heeft volgens slimme marketing een mierzoet imago, maar het realisme en tragedie van de dieren is dramatisch ijzersterk.
Gooi daar krachtige klassieke muziek en eindeloze plotwendingen bij en je hebt een dijk (bos?) van een film.
10. Jungle Boek (1967)
Kampt met dezelfde raciale ondertonen als anderen op de lijst. Ondanks dat Zuid-Aziatische geadopteerde jongens hier de meeste problemen mee zouden moeten hebben, is Jungle Boek simpelweg onmiskenbaar goed.
Mowgli’s avonturen en de memorabele personages die hij ontmoet zijn perfect gestructureerd. De jazzmuziek is legendarisch. Wie niet bang is voor tijger Shere Khan liegt. Maar bovenal wint het plot dankzij de vriendschap. Wat je al niet van beren leren kan!
9. Zootopia (2015)
Hoeveel films kan Disney nog maken waarin dieren leven als mensen? Niet genoeg. Zootopia is het zelfbewuste, moderne feest dat we verdienen.
Vernuftig – en enigszins veilig – speelt de film in op hedendaagse problematiek door vooroordelen te ontleden via carnivoren en herbivoren. Judy past als heldin tussen de iconische Disney helden van weleer en het mysterie van de film is oprecht boeiend.
Het is wachten op de Sloth spin-off.
8. Lilo & Stitch (2002)
Lilo & Stitch voelt als een komedie maar laten we wel wezen: het is voluit tranen. Dankzij het vernietigende wezentje Stitch vindt het meisje Lilo haar plek in haar familie. Dat levert pijnlijk herkenbare situaties op naast totaal absurde science-fiction.
Bovenop dit alles is er een dynamische, realistische zussenrelatie, Elvis-muziek en super droge humor. Lilo & Stitch is beter dan we verdienen.
7. Fantasia (1940)
Wellicht vond je Fantasia nooit zo boeiend als kind en dat is best te begrijpen. Met weinig tot geen dialoog en een overdosis aan klassieke muziek wordt de film zelden als favoriet aangedragen.
Toch verdient Fantasia opnieuw je aandacht, alleen al omdat het concept van ongelimiteerde animatie als visualisatie van je eigen inbeeldingsvermogen, onovertroffen is. Plus de dino’s zijn cool. Een meesterwerkje.
6. Frozen (2013)
Disney kwam terug-van-nooit-weggeweest met een verhaal dat de norm van vertellen weer vooruit duwde. Door slim in te spelen op eigen opgezette verwachtingspatronen, wist Disney een nieuwe generatie van kinderen vertellen wat echte liefde is.
Elsa die haar innerlijke zelf leert te omarmen en Anna die liefde gericht leert te geven is een dubbele dosis aan karakterontwikkeling en herkenbaarheid. Vermakelijk van begin tot eind, met legendarische stemactrices en een ijzersterke boodschap waarvan elk hart ontdooit.
5. De Klokkenluider van de Notre Dame (1996)
In de financiële vrijheid na de successen van Aladdin en De Leeuwenkoning levert Disney een zeldzaam systeemkritische film af. Het boek van Victor Hugo wordt zo goed als dat kan toegankelijk gemaakt voor kinderen.
Toch deinst de film nergens terug van het complexe maar uiterst zorgvuldig uitgewerkte verhaal over onderdrukking, zelfacceptatie en liefde. Nog altijd actueel en mooi in elke zin van het woord.
4. Mulan (1998)
Zwaar ondergewaardeerd. Mulan brengt niet alleen een Oost-Aziatische vrouw als driedimensionale heldin maar is tot op de dag van vandaag een feministisch meesterwerkje.
Niet alleen vertelt de film jonge meisjes dat ze net zo goed – zo niet beter – kunnen wat jongens doen, maar dat ze zichzelf kunnen omarmen voor wie ze zijn.
Eddie Murphy en de hotness – dat is Shang – zijn fijne bijkomstigheden.
3. Sneeuwwitje en de Zeven Dwergen (1937)
WACHT, deze is te onderbouwen.
Zonder de allereerste Disney film zou de rest van deze lijst niet bestaan. Walt Disney nam een enorm risico met een langdurige tekenfilm én musical maar wist daar ook nog een vlotte, epische vertelling van te maken. De film is veel grimmiger dan haar imago en de klassieke handgetekende stijl is een visueel genot.
Als je de kids vertelt over patriarchale archetypes dan is het verder eindeloos genieten. Een historische mijlpaal.
2. De Leeuwenkoning (1994)
Zelfkritiek is belangrijk en millenials moeten zich afvragen of De Leeuwenkoning zo goed is als ‘ie herinnerd wordt. Het zelfbevredigende antwoord is: “ja”.
Simba’s reis van toe-eigening tot leiderschap is diep verweven in het zeer vermakelijke verhaal. De personages zijn stuk voor stuk om van te houden en de animatie, dankzij de felle kleuren van de jungle en de serengheti, is veruit het beste wat Disney ooit heeft gedaan.
Voeg daar hilarische humor, een van de zieligste momenten in de filmgeschiedenis en muziek van Elton John aan toe en je hebt een perfecte film.
1. Belle en het Beest (1991)
Toen een niet complete versie van de film in 1991 in première ging, ontving hij een staande ovatie. De complete versie kwam in aanmerking voor een Oscar “Beste Film”. Belle en het Beest is niet alleen de crème de la crème van Disney, maar van film in het algemeen.
Er zijn nadelen – emotionele arbeid, iemand? – en toch doet het zo veel goed. Een Disney prinses die voor zichzelf opkomt! De slechterik is een egocentrische man! Die hele balzaal scène??! Van animatie tot muziek, van maatschappijkritisch plot tot karakterontwikkeling, Belle en het Beest is een hartverwarmend, meeslepend liefdesepos die haar weerga niet kent. Zelfs niet als Emma Watson het nadoet. Het shot van de bibliotheek alleen al is een traktatie. Terecht tijdenlang verhaald.
De nieuwste aanwinst voor de Disney animatielijst is overigens “Ralph Breaks the Internet”! Deze komt eind dit jaar in de bioscoop.