2017 is het absolute jaar dat Queer Cinema buiten zijn niche treedt. LGBTQ-thema’s zijn zo oud als het medium zelf, maar expliciete queer films werden tot voor kort zelden gezien buiten hun niche-doelgroep. Mede dankzij Netflix komt hier verandering in en zien we een wereldwijde toename van mainstream queer cinema.
Van Chili tot Italië, van gekleurde transgenders tot rebelse feministen: seksualiteit is nog nooit zo breed toegankelijk geweest. Hoog tijd voor een overzicht van deze belangrijke, spraakmakende of veelbelovende films, dachten we bij Vance. Lach, huil of leer met ons mee in dit queer cinema jaaroverzicht van 2017!
Cherry Pop (2017)
Regie: Assaad Yacoub
Script: Nick Landa
Met: Lars Berge, Toccara Jones en Jared Carlson
Idealiter zou queer cinema alleen maar bestaan uit sassy clapbacks en genadeloze drags maar waar deze uitblinken in reality-programma’s zijn ze in fictie maar zelden geslaagd. Cherry Pop is helaas niet de film die dat probleem oplost en dat is voornamelijk omdat de hoofdrolspeler de komische timing van een suikerklontje heeft.
Desondanks is het verhaal over een onervaren artiest die zijn eerste drag optreden doet en leert hoe het wereldje in elkaar steekt, opvallend luchtig en pakkend. Het wordt nooit RuPaul, maar de rest van het ensemble is vlot genoeg om de langzame toon van de film te doorbreken. Bovendien heeft de film hart voor een queer publiek. Zeker voor hen die geen toegang hebben tot drag of niet durven, biedt Cherry Pop een fijne uitweg. De one-liners halen we wel elders vandaan.
Te zien op Netflix.
The Pass (2016)
Regie: Ben A. Williams
Script: John Donnelly
Met: Russell Tovey, Arinzé Kene en Lisa McGrillis
Kwam technisch gezien uit 2016 maar who’s keeping track? Een interraciaal koppel, een giftige mannencultuur maar oprechte liefde, seksualiteit en tussendoor veel lol: er zouden veel meer films als The Pass moeten zijn. Goed, het is een beetje een uit de hand gelopen fantasiefilm maar dat is niet heel erg; ook wij verdienen simpele dramedies. Tovey en Kene hebben oprecht fijne chemie en hoewel de film het soapniveau niet ontstijgt is het toch prima vertoeven. Zeker als de kleren uitgaan.
Call Me By Your Name (2017)
Regie: Luca Guadagnino
Script: James Ivory
Met: Armie Hammer, Timothée Chalamet en Amira Casar
Hebben we inmiddels geleerd om niet te hyped te zijn voor problematische romantische drama’s tussen twee cis witte homomannen? NOPE! Want Call Me By Your Name, gebaseerd op het gelijknamige boek van André Aciman, heeft bizar goede kritieken. Als het goed is gaan er wel alarmbellen af want de film gaat over een ontluikende liefde tussen een 17-jarige en een volwassen man. Tegelijkertijd is precies dat voor zovelen The Gay Experience™ en daarom wellicht de moeite waard te ontleden in een artsy film. De jury is onbeslist. Niet geheel onbelangrijk: Armie Hammer in Italië, jaren ’80. We zijn tenslotte mens.
Dream Boat (2017)
Regie: Tristan Ferland Milewski
Denk Downton Abbey maar dan als documentaire over een gay cruise ship. Dream Boat is een zeldzaam juweeltje. Docu’s over ‘queer zijn’ benadrukken veelal de traumatische aspecten maar dat maakt ze meer voer voor de onwetende buitenwereld dan voor de doelgroep zelf. Dream Boat doet beiden. Voor hetero’s is het een (vrijwel) ongefilterde inkijk in een gay cruise ship. Ja er zijn bare cakes maar de film bouwt het oversekste stigma dat op gays berust, zorgvuldig af.
De menselijke verhalen – van kinks tot onzekerheden – staan voorop. Voor queer mensen is het een fantastisch gestileerd, aangrijpend feest van herkenning. De klassieke muziek tilt het naar een hoger niveau en oude, fysiek beperkte, zwarte, witte, gespierde en dikke lichamen worden in alle schoonheid belicht. Simpelweg een droom.
Te zien op Netflix.
Anders (2017)
Regie: Reinout Hellenthal
Script: Paul Bontenbal
Met: Maas Bronkhuyzen
Nederlandse queer cinema moet het vooral hebben van de kortjes en in die zin is Anders dus niet per se héél ‘anders’. Maar het slaagt in zijn doel: een realistische focus op transgender zijn in Nederland. Ondanks het bekende concept is de kwetsbaarheid van het hoofdpersonage een verademing met andere uitlatingen in de Nederlandse film. De innerlijke strijd, de buitenwereld die er niet heel fijn mee omgaat: het zit er allemaal in. Met name het ingetogen spel van Maas Bronkhuyzen en de setting van Drenthe – de provincie financierde de film – maken van dit kortje een pijnlijke openbaring. Meer van dit!
Happy Birthday, Marsha! (2018)
Regie & script: Reina Gossett en Sasha Wortzel
Met: Mya Taylor, Eve Lindley, Grace Dunham
Technisch gezien moet het kortje Happy Birthday, Marsha! nog uitkomen in 2018 en kan je alleen de Netflix-documentaire The Death and Life of Marsha P. Johnson kijken. Maar zoals scenarist van de korte film Reina Gossett, benadrukt: transvrouwen van kleur moeten hun eigen geschiedenis en narratief kunnen vertellen.
Gossett deed uitvoerig research naar Johnson, de transvrouw van kleur die de StoneWall riots leidde en zo LHBT-emancipatie wereldwijd aanwakkerde. Haar materiaal werd zonder credit gebruikt door David France, de regisseur van de documentaire. Hoewel de docu fantastisch is, komt dat dus deels door de onderdrukking waar Johnson zo tegen was. Pijnlijk ironisch – en nog meer reden om uit te kijken naar Happy Birthday, Marsha!
The Misandrists (2017)
Regie & Script: Bruce LaBruce
Met: Susanne Sachße, Kembra Pfahler en Viva Ruiz
Na het zien van deze satire over een meisjesschool waar het hebben van lesbische seks wordt aangemoedigd ter verwerping van het patriarchaat, zal geen enkele film nog hetzelfde zijn. Vergeet feminisme, de karakters in The Misandrists willen misandry! Drop daar een onwetende man in die het geheel met schok en humor ondergaat en je hebt een zinderend concept. Er is niet bijster veel plot en het Duitse Engels moet je kunnen handelen maar eerlijk, zo over the top en schaamteloos stoer zijn maar weinig films. Een unieke ervaring.
Una Mujer fantastica (A Fantastic Woman)
Regie: Sebastián Lelio
Script: Sebastián Lelio en Gonzalo Maza
Met: Daniela Vega, Francisco Reyes en Luis Gnecco
Een grote film over een transgender vrouw met een transgender actrice, Daniela Vega, in de hoofdrol: hell yass! De film slayed op festivals van Toronto tot Berlijn en krijgt positieve recensies van The Guardian tot aan The Hollywood Reporter.
De Chileense Sebastián Lelio (Gloria) regisseert een muzikaal drama over Marina, een zangeres eind twintig, terwijl ze hartstochtelijk verliefd wordt op de oudere Oscar (Francisco Reyes) en hem ook weer kwijt raakt. Het belooft een kleurrijke epos te worden over een, nouja, fantastische vrouw. Hopelijk snel in Nederland want de Oscar-buzz is al aan de gang.
Saturday Church (2017)
Regie & Script: Damon Cardasis
Met: Luka Kain, Margot Bingham en Regina Taylor
Een musical drama over een zwarte dragqueen die verliefd wordt. Als dit je hart niet sneller laat kloppen ben je wellicht al overleden. Ja, er zitten wat clichés in: de moeder die niet weet wat ze met haar zoon aanmoet, pesten, een overduidelijke transfoob, maar Saturday Church is precies wat je nodig hebt.
Het is niet feel-good, het is helend. Helend vanwege een jongen van kleur die zichzelf moet zien te vinden, helend om hem verliefd te zien worden terwijl hij een ballad zingt zoals we normaliter hetero’s zien doen in musicals en helend om de simpele reden dat een gemeenschap van trans personen floreert. Saturday Church is een rustig maar geslaagd drama met een hoofdpersoon die weinig praat maar veel vertelt.
Moonlight (2016)
Regie: Barry Jenkins
Script: Barry Jenkins en Tarell Alvin McCraney
Met: Mahershala Ali, Shariff Earp en Duan Sanderson
Dacht je werkelijk dat we Moonlight in 2016 hadden gelaten? We zijn nog lang niet klaar met dit juweeltje, terecht beloond met de Oscar voor Beste Film. Met name omdat Moonlight pijn doet. Pijn in de worsteling van Chiron met zichzelf, zijn moeder, zijn redder Juan, zijn jeugdvriend Kevin. Pijn in de onmogelijkheid van hoe Chiron gevormd wordt. En pijn in het bombastische karakter van de film in alle stiltes. Moonlight is zo mooi en kwetsbaar als diens titel en het belang van een zwarte homofilm die dit bereik heeft is niet te bevatten. Een complexe, baanbrekende vertelling die nog vele jaren in ieder lijstje zou moeten staan.