Racisme in de samenleving en geschiedenis: deze vijf films en series vertellen je er meer over

Met de protesten in de Verenigde Staten en talloze andere landen, is racisme eindelijk weer echt onderwerp van gesprek. En terecht natuurlijk, want op dit punt valt er nog veel te winnen. Maar lang niet iedereen weet hoe groot en diepgeworteld het probleem echt is, of hoe het is om gediscrimineerd te worden. Willen we echte verandering teweeg brengen, dan moeten we ons verdiepen in het onderwerp. Met deze vijf films en series kom je iets meer te weten over racisme in de huidige samenleving.

When They See Us (Netflix)

When They See Us is een miniserie op Netflix die het verhaal van de Central Park Five vertelt. De Central Park Five waren vijf tieners met een donkere huidskleur, die veroordeeld werden voor verkrachting in 1989. Maar geen van de tieners bleek schuldig te zijn aan die verkrachting. Pas in 2002 werden ze vrijgesproken.

In vier afleveringen zien we hoe ze opgepakt worden voor de verkrachting, ondervraagd worden, veroordeeld worden en hoe ze strijden om vrijgesproken te worden. Maar bovenal zie je de onmacht die deze vijf jongens en hun families ervaren. Je ziet hoe diepgeworteld het racisme is en hoe oneerlijk de wereld daarvan wordt.

When They See Us is via Netflix te bekijken.

2Doc: Wit is ook een kleur (NPO Start)

Racisme zit in alle lagen van de samenleving, bewust of onbewust. Dat betekent dus dat het hele debat rondom racisme niet alleen door laagopgeleide PVV-stemmers of door immigranten gevoerd moet worden. Nee, ook de witte, hoogopgeleide personen hebben een rol in dit debat, ook al ben je misschien van mening dat huidskleur er niet toe doet. Want in hoeverre is dat écht zo? En in hoeverre slaag jij erin om je kinderen zo op te voeden dat ze mensen ongeacht hun huidskleur als gelijken zien?

Dat is wat Sunny Bergman in de 2Doc ‘Wit is ook een kleur’ probeert te ontrafelen. Bergman gaat aan de slag met het experiment ‘black doll/white doll’, waarbij gekeken wordt welke keuzes kleuters maken tussen zwart en wit. De kleuters zijn nog zo jong dat ze niet getraind zijn in sociaal wenselijke antwoorden, waardoor ze een eerlijke afspiegeling zijn van hun opvoeding en denkbeelden. Wat blijkt? De kleuters maken ongeacht hun eigen huidskleur steeds dezelfde keuzes en zetten de witte pop vaak boven de zwarte pop.

2Doc: Wit is ook een kleur kun je bij NPO Start bekijken.

13th (Netflix)

In 1865 werd in de Verenigde Staten slavernij afgeschaft aan de hand van het dertiende amendement in de grondwet. Een belangrijke dag uit de geschiedenis, maar niet één die alleen maar goeds teweeg bracht. Datzelfde amendement zorgt er namelijk ook voor dat veroordeelde mensen in de gevangenis ingezet mogen worden als onvrijwillige arbeidskracht. En het overgrote deel van de mensen in de Amerikaanse gevangenissen is zwart.

Documentairemaker Ava DuVernay laat in 13th zien hoe ongelijkheid in de VS ervoor zorgt dat er zoveel meer zwarte dan witte mensen in de gevangenis terecht komt, en welke gevolgen dat heeft. De belangrijkste: volgens DuVernay zorgt het dertiende amendement ervoor dat slavernij nog steeds bestaat, maar dan in de vorm van onvrijwillige arbeidskrachten in de gevangenis.

13th kun je op Netflix bekijken.

Tegenlicht: Black Lives Matter (NPO Start)

In de hele wereld vinden nu Black Lives Matter-protesten plaats. Maar deze beweging is ouder dan 2020. Hoe begon het allemaal ook alweer? Dat is wat Tegenlicht om deze aflevering onderzoekt.

De gehele beweging vindt zijn oorsprong in 2013, toen buurtwachter George Zimmerman uit het Amerikaanse Sanford werd vrijgesproken van de moord op de 17-jarige Afro-Amerikaanse Trayvon Martin. Martin was met zijn vader op bezoek bij zijn vaders verloofde in Sanford. Op 26 februari liep hij terug naar het huis van deze verloofde, nadat hij bij een winkeltje in de buurt was geweest. Zimmerman zag Martin en vond hem verdacht. Zimmerman maakte een melding over Martin bij de politie, maar een paar minuten later ging het finaal fout. Martin werd door Zimmerman in zijn borstkas geschoten en stierf ter plekke.

Na de vrijspraak van Zimmerman groeide de hashtag #BlackLivesMatter, en werd het uiteindelijk een strijd tegen alle vormen van geweld tegen zwarte burgers. Een strijd die nu dus nog steeds voortduurt.

Tegenlicht: Black Lives Matter kun je bij NPO Start bekijken.

Dear White People (Netflix)

Tegenwoordig is het niet meer dan normaal dat iedereen kan gaan studeren, wat je huidskleur ook is. Maar bij de Ivy League-scholen in Amerika is het overgrote deel van de studenten nog steeds wit. En dat is iets wat je merkt als je één van de weinige zwarte studenten op zo’n school bent. In het fictieve Dear White People volgen we een aantal van deze minderheden op zo’n school, en zien we welke problemen er nog steeds heersen.

In het eerste seizoen volgen we in elke aflevering iemand anders op de school. En dat bleek een succes: inmiddels zijn er drie seizoen. Het vierde en laatste seizoen van de serie verschijnt later dit jaar.

Dear White People kun je op Netflix bekijken.

Meer zien?

Natuurlijk zijn dit slechts een paar van alle films en series in de wereld die thema’s als racisme en ongelijkheid behandelen. Wil je nog meer zien? Neem dan eens een kijkje in de categorie ‘Black Lives Matter‘ op Netflix, of bekijk de lijst op withuiswerk.nl.