We zijn bijna allemaal te vet. Ook jij. We wentelen ons in overdaad, zelfs als we keurig driewekelijks de spinningapparatuur in de sportschool bekleden. Wie een gezond BMI heeft en regelmatig sport, is niet per definitie gezond.
Dat zijn de enigszins ontnuchterende resultaten uit een nieuw Amerikaans onderzoek. Volgens wetenschappers moet er naast ‘obees’ en ‘overgewicht’ een nieuwe categorie komen: ‘overfat’ of ‘te vet’. “Dat gaat over mensen met een normaal lichaamsgewicht die een verhoogd risico hebben op chronische ziektes”, zegt Philip Maffetone, hoofdauteur van de studie. Slik.
Het is niet het laatste inzicht op het gebied van gezond eten: The New York Times scheef een vermakelijk stuk over foodtrends, net zo veranderlijk als onze hang naar flared jeans zodra de skinnies ons teveel om de oren slaan. Elke recente foodtrend heeft echter één gemeenschappelijke deler: het is clean, gezond en slank. Eigenlijk alles wat we zelf niet zijn.
Pokébowl en kimchi
Denk maar terug: wat was 2016 zonder de Poké Bowl, een Hawaiiaanse salade boordevol verse groenten, rijst en een stukje vette vis.
Of gefermenteerde producten zoals kimchi: de darling van 2016 voedselvoorspellingen. Wekelijks is er wel een of ander doe-het-zelf-evenement rondom deze ‘rottende’ producten. Uiterst interessant en inmiddels ook gewoon best ‘mainstream’ dankzij de gezonde aard van gefermenteerde kool. En wie wilt er nu niet een koddig schaaltje met daarin kleurige groenten en roze zalm op de foto zetten?
Nu kleven er talloze voordelen aan clean eating waarbij alleen zuurrijke producten aan bod komen, maar echt gezellig is het niet. Daarnaast staat een dergelijke – Koreaanse – manier van eten ver ons oorspronkelijke bed.
Dankzij globalisering sijpelen dergelijke cultuurverschillen door tot het op ons bordje ligt. Maar sinds McDonalds en andere fastfoodketens -danku Amerika- zijn er recent maar weinig trends geweest die slecht voor ons waren.
Foodtrends
De voorspellingen voor 2017 brengen ons dichter bij huis, en hoe. Na mij jaren te hebben verzet tegen stamppot en simpele spruiten, ben ik sinds kort om. Hollandse kost: budgettair aantrekkelijk en zonder spekjes en jus een uiterst voedzame maaltijd. In tegenstelling tot de plasjes sojasaus waarin ik mijn rauwe zalmmoten laat zwemmen, krijg ik van een gekookt aardappeltje geen opgeblazen buik.
Volgens Pinterest – die de hipheid van bloemkool al ver van voren aan zag komen – eten we in 2017 geen hyper-exotische gezonde waren, maar verrukkelijke naanpizza, courgettechips en huisgekookte octopus. Klassieke Italiaanse gerechten dus met een twist.
De populariteit is ongetwijfeld te verklaren door de gezonde aard van de keuken. Uit onderzoek blijkt dat Italianen één van de laagste BMI’s van Europa hebben. Nu is een BMI nog steeds niet de heilige graal onder healthfreaks, maar er zijn enkele punten waar we ons zeker door kunnen laten inspireren.
Italiaanse keuken
Everything you see I owe to spaghetti, zijn de fameuze woorden van Sophia Loren. Ook de petieterige Audrey Hepburn zweerde erbij. En ik? Ik kan simpelweg niet zonder. Hoe leuk courgettini en mijn fancy spiralizer ook zijn, dikke slierten pappardelle met een simpele saus maken mij o-zo-gelukkig.
Maar het zijn niet én soesjes, biefstuk en een romige pasta waarmee je het nieuwe jaar gezond en slank in gaat, menen Italianen. Een flinke portie pasta is geen punt, maar skip die tussendoortjes, aldus Vanessa Bronzina, manager bij pizzeria Da Portare Via en tevens mijn Italiaanse bazin met een jaloersmakend figuur. Haar gemiddeld aantal pizza’s in de week? Vier.
“Iedereen vraagt mij al mijn hele leven hoe Italianen zoveel pasta kunnen eten zonder dik te worden. Ik geloof dat dat niks met het eten te maken heeft of de porties: ik at al als kind vaak een tweede bord. Onze grootste maaltijd van de dag was de lunch. Het avondeten was vaak kleiner.”
Weinig vet
Hoe die pasta’s eruit zagen? In ieder geval niet vet. “Simpele pasta’s aten we. Bolognese of pesto, maar nooit met room. De enige toevoeging op de saus na waren wat kruiden en parmezaanse kaas.” Het cliché van een tiramisu na elke maaltijd of gelato in het middaguur is ook een fabeltje, zegt Vanessa. “Als kind at ik bijna nooit toetjes. Nu ik in Nederland woon, doe ik dat wel. We aten een klein ontbijt, flinke lunch en een broodje of brioche met Nutella tussen 3 en 4 in de middag, het avondeten bleef bescheiden.”
Terwijl menig wereldburger struggelt met gezond eten, grijpen Italianen dus nog steeds terug naar hun basis: een goede maaltijd zonder weinig toegevoegd vet en suiker. Zelfs het eten van vier pizza’s in de week is dan geen probleem. Vanessa: “Vier pizza’s per week is geen probleem, al zal je mij nooit de vette varianten eten met vier kazen of room. Ik neem altijd die met groenten. Ik vind dat gewoon lekkerder. Diëten? Geen dag van mijn leven, ik neem gewoon waar ik zin in heb.”
Relaxed eten
De hipste kok van dit moment, Ruby Tandoh (24), beaamt het advies relaxter om te gaan met eten en er vooral van te genieten. Tandoh won vorig jaar The Great British bake-off, nu is ze geroemd huiskok annex schrijver die onze getroebleerde relatie met eten in kaart brengt. De taal van onze meest geliefde culi-schrijvers is veranderd van ‘smaak’ en ‘feest’ naar cleanness en lichtheid, aldus Tandoh, “En dat is alles behalve waar eten om draait.”
Volgens de Britse kokkin schuilt achter alle gluten- en suikervrije broodjes een moraliserende en vooral restrictieve boodschap waaruit ‘wetenschappelijk’ zou blijken dat dit beter voor ons is. “Ik zag dit doorsijpelen bij menige culi-fan. Zelfs bij vrienden die dit helemaal niet opzochten.”
Het nieuwe onderzoek waaruit blijkt dat zo’n 80 procent van de mensen te vet is, ongeacht de gezonde leefstijl die zij na te streven, zou geen voer moeten zijn voor méér clean eating. Het moet een waarschuwing zijn meer te luisteren naar je eigen advies. Gezond maar bovenal, lekker eten.
Laat het een herinnering zijn dat er veel manieren zijn om goede voornemens in werking te stellen. Eén van mij is in ieder geval de ‘experts’ en duizenden voedingstrends links te laten liggen, en vanavond een overheerlijke, Italiaanse pizza te maken, geheel ongeschikt voor Instagram. Mangiare!