Zelfstandig ondernemen is een feest (als je maar weet hoe)

De gestage opmars van zzp’ers zorgt voor meer dan een wildgroei aan koffietentjes gevuld met flexwerkers. Het laat ons kennismaken met een hele nieuwe manier van werken. Een waarbij het profiel van de moderne werknemer wordt bepaald door de mate van flexibiliteit en grenzeloosheid. Wat kom je tegen als freelancer? Waar moet je rekening mee houden? En wat zijn de dingen die niemand je vertelt, maar iedere zelfstandige zonder personeel tegenkomt?

In vijf afleveringen belichten we de hobbels waar iedere (nieuwbakken) zzp’er tegenaan loopt. De onzekerheid, het gedwongen ondernemerschap en natuurlijk de geliefde administratie. We starten met het ondernemer zijn, jouw second name vanaf het moment dat je de Kamer van Koophandel binnenwandelt.

Ondernemen

Ondernemer, proef je dat in je mond? Het is de smaak van iets totaal onbekends. Dikke kans dat je niet bent opgeleid tot professioneel facturerende. En die chaos in je hoofd waardoor je de meest creatieve vakrot bent? Komt nu misschien niet heel handig van pas.

Nederland is koploper op het gebied van zzp’ers (zelfstandige zonder personeel = hetzelfde als freelancer) en ook in andere delen van de wereld is het geen nieuw fenomeen. The New York Times schreef al in 1987 over freelancen en de voordelen die eraan kleven. Althans, als je misschien een jager was. Voor schrijvers en andere creatievelingen was het ‘op een houtje bijten’. Freelancen is frustrerend, onzeker en kan weinig winstgevend zijn.

Lekkere koffie

Ook interessant

Wat niemand je vertelt als je freelancer wordt (en hoe je ermee omgaat)

Wat niemand je vertelt als je freelancer wordt (en hoe je ermee omgaat)

Maar ‘voor jezelf te beginnen’ wordt ook aantrekkelijk gevonden, met name door jonge Nederlanders. Ga maar na: je deelt je eigen uren in, bent eigen baas en drinkt lekkere koffie in plaats van de gebruikelijke kantoorprut.

Een paar criteria waaraan je moet voldoen voordat de Belastingdienst je erkent als selfmade man: je stopt een aanmerkelijk aantal uren in je onderneming en doet belastingaangifte als ondernemer. In plaats van te wachten op loon, stuur je facturen de deur uit met daarin een (idealiter door jou vastgesteld en goedgekeurd) prijs voor jouw dienst of product. Deelnemen aan het economisch verkeer dus, zoals de fiscus dat noemt.

De allereerste stap richting Wolf of Wallstreet-taferelen (of huilend op de hoek van de straat): een inschrijving bij de Kamer van Koophandel (KvK).

De Kamer van Koophandel

Of je nu schrijft, verft, fotografeert of juridisch advies geeft: iedereen die winst maakt met activiteiten (of daar naar streeft) is verplicht zich in te schrijven bij de Kamer van Koophandel. Dat is zo gebeurd: online maak je een afspraak, vul je alvast wat gegevens in en op het regionale kantoor heb je een afspraak met iemand waarmee je onder meer de rechtsvorm bepaalt van jouw onderneming.

De meeste zzp’ers hebben een Eenmanszaak. ‘Zzp’er’ of ‘freelancer’ zijn geen opties. De rechtsvorm wil zeggen dat één persoon verantwoordelijk is voor de onderneming.

Iedereen kan ondernemer zijn maar niet iedereen is succesvol. Gebrekkige voorbereiding is de meestgenoemde reden van failure. Geen fijn nieuws als je je KvK-inschrijving en daarmee je  ondernemerschap puur als formaliteit beschouwt.  Dikke boekwerken lezen is niet nodig, maar jezelf een beetje inlezen én een startersbijeenkomst bijwonen van de Belastingdienst is het minste dat je kunt doen. Een groot voordeel van je KvK-inschrijving: je kan er altijd terecht voor vragen en tips.

Wie zijn die freelancers?

Ook interessant

Vier manieren om jezelf als ZZP’er veel tijd te besparen

Vier manieren om jezelf als ZZP’er veel tijd te besparen

A whole lot of people. Ongeveer 17 procent van de Nederlandse beroepsbevolking is zelfstandig ondernemer waarvan een steeds groter deel zelfstandige zonder personeel. Deze groep van 1 miljoen Nederlanders and counting staat in schril contrast met de traditionele jobs waar we tot nog niet heel lang geleden om 09:00 uur inklokten.

Inmiddels bestaat een groot deel van de werkplekken uit flexibele bureaus met minstens zo buigzame werknemers. Hoewel een deel van de zzp’ers vanuit huis werkt of op een gedeelde werkplek, is er ook een grote groep die opdrachten aanneemt die verdacht veel op een baan lijken. Denk aan het werk op een redactie met een vaste begin- en eindtijd of dramaturg die weken achter elkaar met dezelfde groep mensen werkt.

Lijkt dit teveel op een vaste baan en heb je slechts één of twee opdrachtgever die je geen contract en bijbehorende verzekeringen biedt? Dan is er volgens de Belastingdienst sprake van verkapt dienstverband.

Ook interessant

Help ik ben een startend ondernemer: wat komt er allemaal bij kijken?

Help ik ben een startend ondernemer: wat komt er allemaal bij kijken?

Bij rinkelende alarmbellen: adem rustig verder en neem je onderneming onder de loep. Heb je meerdere opdrachtgevers, wisselende inkomsten en heb je zowel te maken met de perks als downsides van het zzp’en  (zelf je uren inplannen maar ook niet doorbetaald krijgen bij ziekte?) dan is er niks om je zorgen over te maken.

Moet je iets teveel voldoen aan de nukken van je opdrachtgever(s)? Dan is het tijd om of te weg te wezen of een gesprekje aan te knopen over een contract.

Een freelancer maakt nog geen ondernemer

Iedereen die zich inschrijft bij de KvK is dus ondernemer, maar onderling zijn er ontelbaar veel verschillen afhankelijk van je bedrijfsvorm tot de sector waarin je werkt. Daarnaast is er ‘psychologisch’ gezien een groot verschil of je bewust kiest als zzp’er door het leven te gaan of noodgedwongen na ontslag of een krappe arbeidsmarkt.

Ook interessant

De verborgen risico’s van jezelf non-stop profileren als ‘merk’

De verborgen risico’s van jezelf non-stop profileren als ‘merk’

Er zijn een paar algemene tips voor elke starter, zoals het bijwonen van een seminar van de Belastingdienst en het op orde hebben van een administratie. Maar individuele tips blijken schaars. En dat is precies het grootste nadeel van ondernemen als ‘vorm’ om je feitelijke beroep uit te oefenen: je kan je er niet op voorbereiden.

Tips geven is inderdaad lastig, beaamt Peter Schneider. Voor starters en gevorderde zzp’ers organiseert hij trainingen en workshops om iemand van ‘zzp’er’ meer ondernemer te laten worden. Een vak apart. Voldoen aan een checklist maakt je nog geen gevierd zakenman of vrouw, vertelt hij. Eén tip kan hij wel weggeven.

Onderscheid persoon en zaak

In een zzp-droomsituatie ben je volgens Schneider geen ‘persoon’ maar een merk. “Ik heb zoveel mensen meegemaakt wiens product wordt afgewezen en die zichzelf dan voelen afgewezen. Dat zijn freelancers terwijl echte ondernemers onder zzp’ers zoiets als een leerpunt en los van zichzelf als persoon beschouwen.”

Schneider noemt de diversiteit aan zelfstandige ondernemers het lastig tips te formuleren, maar bovenstaand is er wel één die hij elke zzp’er meegeeft. “Albert Heijn verkoopt ook niet zichzelf maar een product. Als ik onverhoopt bij de Jumbo shop, gaat AH kritisch kijken naar zijn product. Die manier van denken is essentieel. Freelancers zijn veel bezig met miskenning. Het gaat om je producten. Jezelf veranderen is moeilijk, je producten veranderen of andere producten maken is minder moeilijk.”

Voorbereiding

De conclusie voor nu: ondernemen moet je gewoon doen.  En hoewel je je dus niet op het ondernemerschap kan voorbereiden, is dat misschien ook maar goed. Jij bent de enige die ziet wat er allemaal komt kijken bij zelfstandig ondernemen.

Maar een beetje hulp is nooit weg. Daarom gaan we binnenkort verder met struikelblokken als de administratie, het zelfstandige werken, je rol binnen een bedrijf en de onzekerheid van een variërend inkomen.

Wil je reageren op dit artikel of zelf je ervaring delen als freelancer? Stuur een mailtje naar [email protected] of ga met ons in gesprek op Facebook!