Vance

Hoezo zijn er maar twee vrouwelijke lijsttrekkers deze verkiezingen?

Who run the world? Niet vrouwen, in ieder geval. Als koploper in de wereld werken Nederlandse vrouwen al vanaf hun twintigste volop in deeltijd waarmee veelal de financiële afhankelijkheid van een partner is vastgesteld. In het zakenleven bekleden we heus topfuncties, maar écht hard komen we niet door dat spreekwoordelijk glazen plafond heen.

Ter vergelijking: in de top 10 van landen met een hoge gendergelijkheid staan drie Afrikaanse landen voor Nederland. Daar zitten we dan met onze broek aan.

Het goede voorbeeld

En toch, klinkt daar altijd het tegengeluid, écht slecht doen we het niet. Op verschillende plekken bekleden vrouwen cruciale posten. Denk aan hogescholen, universiteiten, ziekenhuizen en rechtbanken. Daarbij is het gebrek (en stagnatie) van vrouwen in onder meer de media en het bedrijfsleven een verhaal zo oud als de weg naar Rome.

Zo is het aandeel vrouwen in beeld bij de Publieke Omroep 35,4 procent. Kennisinstituut Atria, dat zich bezighoudt met emancipatie en vrouwengeschiedenis, onderzocht dat met name mannen vaak als deskundige of beslisser in beeld komen: 88 procent van de experts in het nieuws is een man.

1 op de 17

En dat is niet anders in de politiek. Het instituut dat volgens velen ‘het goede voorbeeld’ zou moeten geven. Hoewel het aantal vrouwen in de Tweede Kamer sinds 1982 is gestegen en we de eerste vrouwelijke minister van Defensie hebben, wisten sinds de laatste verkiezingen in 2012 slechts twee vrouwen het te schoppen tot lijsttrekker: Jolande Sap en Marianne Thieme.

Sap legde het fractievoorzitterschap neer vanwege incidenten (de beruchte stekkerdoos) en vermeend gebrekkig leiderschap. Het gebrek aan vrouwen in de Tweede Kamer is een mannenprobleem, legde Niko Koffeman van de Partij voor de Dieren mij uit.

Kwetsbare groepen

Zijn partij kiest er sinds jaar en dag voor het grootste aantal verkiesbare vrouwen op de lijst te zetten: 60 procent. Hij noemt het bizar dat slechts één op de 17 fractievoorzitters vrouw is. Het is tijd voor verandering, zeker nu 100 jaar na de strijd om kiesrecht het passieve kiesrecht op z’n gat ligt, aldus de partij die naast dierenrechten ook pleit voor de bescherming van andere kwetsbare groepen, zoals LHBT’s en vrouwen.

Met een poster waarop Marianne Thieme staat afgebeeld als revolutionair Ché Guevara, maakt de partij zich nu keihard voor vrouwen in de politiek. Maar hoe zit het dan met de politieke kopstukken die we wél hebben? “Wat je vaak ziet, is dat vrouwelijke nieuwkomers (zoals Jeanine Hennis-Plasschaert) meegaan in machismo. Zij voeren geen feminiene politiek: politiek waarbij zij hun vrouwelijke waarden benutten.”

Vrouwelijke kwaliteiten

 Ik ben van mening dat de idealen van een persoon belangrijker zijn dan het geslacht, meent lijsttrekker Ancilla van der Leest van de Piratenpartij. “Natuurlijk is het een ideaal beeld dat er een representatieve bezetting zit in de Tweede Kamer, maar ik ben dan ook zo pragmatisch dat ik liever geen Theresa May in de Tweede Kamer zie zitten. Het is een beetje dubbel, maar ik heb liever een lijsttrekker met goede ideeën en standpunten.”

Volgens Koffeman van de Partij voor de Dieren is ‘het vrouwelijk geslacht’ daadwerkelijk van belang. “Hoewel vrouwen niet per definitie beter zijn dan mannen, beschikken ze over heel veel capaciteiten. Ze hebben eigenschappen die de politiek goed zouden doen. Dat is geen kwestie van doorgeslagen gelijkheidsdenken. Nee, we worden er echt beter van.”

Stem op een Vrouw

Stem op een Vrouw is het nieuwe initiatief dat meer vrouwen in de Tweede Kamer wil. De verkiezingen op 15 maart zijn een uitgelezen kans om dit te bereiken. Net als de Partij voor de Dieren verwijst de groep naar de geschiedenis: sinds 100 jaar mogen vrouwen zich verkiesbaar stellen. “Toch is het sindsdien niet gelukt om evenveel mannen als vrouwen in de Tweede Kamer te krijgen”, is te lezen op hun website.

Een van de meest gehoorde kritieken op het nieuwbakken initiatief: ‘Ik stem op iemand vanwege zijn of haar kwaliteit. Niet vanwege iemands geslacht’. “Dat moedigen we aan, zoek daarom naar iemand die je aanspreekt en die beschikt over de kwaliteit die jij belangrijk vindt.”

Wat doe je als je nu écht meer vrouwen in de Tweede Kamer wilt? Stem niet per se op de eerste vrouw op de lijst. Het is heel goed, aldus Stem op een Vrouw, maar het resulteert helaas niet in meer vrouwen in de Kamer. Namelijk: de vrouw in kwestie is door haar positie al verzekerd van een plekje en de voorkeurstemmen die zij extra krijgt, worden verdeeld over de volgende namen op de kieslijst. En dat zijn voor 65 procent mannen. Stem daarom op vrouwen die lager op de kieslijsten staan.