De laatste tijd hoor je steeds vaker berichten over een toenemend aantal mensen met een depressie. Nu blijkt er ook een collectieve variant te bestaan, veroorzaakt door de barre status van het klimaat.
Depressie, angst, verdriet, stress, wanhoop – zelfs zelfmoord – zijn zaken waar we nu en in de toekomst vaker tegenaan zullen lopen als mensheid. Dat komt doordat we als mensheid vaker slachtoffer zijn van de directe en indirecte gevolgen van klimaatverandering.
Onderzoekers van de American Psychological Association (APA) onderscheiden twee vormen: één is de directe, acute ervaring met een klimaatverandering. Denk aan het trauma van een vernield huis of een dierbare die het vanwege een overstroming of orkaan moest ontzien. De geestelijke gevolgen hiervan zijn opeens en vaak verstrekkend. Een voorbeeld is orkaan Katrina waarna het aantal zelfdodingen en ideeën over zelfdoding met de helft toenam in het getroffen gebied. Eén op de zes mensen kreeg te kampen met PTSD: posttraumatisch stressstoornis.
Dan zijn er nog de ‘langzamere’ rampen zoals een langdurige droogte of veranderingen in voedselbevoorrading, stijgende zeespiegels en de gestage afname van natuurlijke bronnen. Dit soort vormen van klimaatverandering kunnen ook zorgen voor verschillende emoties, inclusief angst, boosheid, gevoelens van machteloosheid of uitputting.
Psychische veerkracht
Hoewel bovenstaande gebeurtenissen maar een deel van de mensheid treft, zijn er talloze mensen die klimaatverandering van een grotere afstand ervaren. Misschien herken je jezelf meer in de angst of de planeet voor je kinderen of latere generaties wel leefbaar is, of voel je je machteloos door de problemen die ‘larger-than-life’ impact hebben op onze wereld. Op deze symptomen, die we allemaal in mindere en meerdere mate vertonen, kan de term ‘eco-anxiety’ worden losgelaten. Letterlijk vertaald: angst voor het milieu.
Iemand die hieraan lijdt is John B. McLemore, hoofdrolspeler in de razend populaire podcastserie S-Town, Hij woont in ‘één van de meest armzalige plekken op aarde’, maar dat is niet de reden waarom hij bijzonder somber is over het leven. Hij zeult namelijk een behoorlijke bezorgdheid om de teloorgaande wereld met zich mee.
Een klimaatdepressie, doopte De Correspondent zijn psychische staat. En daar hebben ze een punt. Nieuw wetenschappelijk onderzoek bevestigt dat de schade door global warming niet langer alleen voelbaar is aan de hand van smeltende ijskappen, maar aan onze gemoedstoestand.
De manier waarop we hiermee omgaan en letterlijk te overleven, is door geen gehoor te geven aan klimaatverandering en als ware ons kop in het zand te steken. Een overlevingsmechanisme, blijkt uit een groeiend aantal papers en specialisten die oproepen tot een betere aanpak van de kernproblemen én oplossingen. Een daarvan: het bouwen en ondersteunen van psychische veerkracht.