Eigenlijk weten we het allemaal wel: als je deelneemt aan het verkeer, moet je niet met je mobiele telefoon bezig zijn. Toch zijn veel verkeersdeelnemers daar wél mee bezig, blijkt uit onderzoek van SWOV in opdracht van Interpolis. Sterker nog: ondanks alle campagnes gebruiken nu meer automobilisten hun telefoon in het verkeer dan twee jaar geleden.
Even snel op dat appje reageren, opzoeken hoe je ook alweer moest rijden of een ander nummer aanzetten op Spotify: het is heel verleidelijk om met je telefoon bezig te zijn als je onderdeel uitmaakt van het verkeer. En dat doen we dus ook al jaren. In 2019 zei maar liefst 69 procent van alle verkeersdeelnemers weleens zijn telefoon te gebruiken in het verkeer.
Logischerwijs kijk je dan het eerst naar automobilisten. En onder deze groep gebruikt een groot deel weleens zijn telefoon: 66 procent in 2019 gaf aan dit weleens te doen in het verkeer. Dat is meer dan in 2017, toen het onderzoek ook werd uitgevoerd. In dat jaar ging het nog om 62 procent. Onder fietsers is de groep iets kleiner: 56 procent tegenover 54 procent in 2017. Voetgangers gebruiken hun mobiele telefoons juist het meeste: 84 procent zegt dit weleens in het verkeer te doen.
Maar wat doen we dan allemaal? Vooral appen komt veel voor: 42 procent zegt tijdens het rijden berichten te lezen, 36 procent verstuurt ook berichten. Nog veel gevaarlijker is dat sommige mensen zitten te gamen terwijl ze autorijden: 1 op de 12 geeft aan dit weleens te doen. Maar slechts 8 procent van de automobilisten ziet in dat dit eigen gedrag ook tot gevaarlijke situaties leidt.
Waarom doen we dit?
Ondanks dit alles weten we wel dat het gebruik van je mobiele telefoon in het verkeer gevaarlijk is. Sterker nog: in het onderzoek geeft driekwart aan dat dit het geval is. Maar waarom doen we het dan toch?
Het antwoord is verschillend per leeftijdsgroep, blijkt uit het onderzoek. Onder jongeren speelt sociale norm en sociale druk een rol. Volgens 83 procent van de jongeren is de sociale omgeving positief over het gebruik van je mobiele telefoon in het verkeer. Bij de volwassenen is dat overigens ook een flinke groep: de sociale omgeving van 58 procent staat hier positief tegenover.
Maar die sociale druk is dus ook belangrijk. Mensen denken namelijk regelmatig dat ze zo snel mogelijk moeten reageren op anderen via die telefoon. 71 procent van de jongeren zegt dan ook te denken dat de omgeving het vervelend vindt als ze niet direct terugbellen of reageren op een berichtje. Onder volwassenen is dat bijna de helft.
“Omdat het meestal goed afloopt, zien mensen niet de noodzaak hun eigen gedrag te veranderen”, verklaart Interpolis-onderzoeker Patty Jansen. “Wij zien het leed van mensen bij wie het wel slecht afloopt. Wij willen dat dit stopt en zullen ons dan ook nog meer inzetten op het aanpakken van de factoren die het gedrag bepalen. Bijvoorbeeld door via campagnes te laten het zien dat het jou ook kan overkomen. Ook ontwikkelen we apps die het gewoontegedrag doorbreken door er nieuwe gewoontes tegenover te zetten, zoals de PhoNo app voor fietsers en de AutoModus app voor automobilisten.”