Hoe Pokémon Go kinderlijke speelsheid weer acceptabel maakt

‘En, nog wat gevangen?’ vraagt iemand mijn collega die maandagochtend komt aangesneld, excuserend omdat zijn looproute wat langer duurde dan normaal. Met zoveel Pokémon op de weg is het inderdaad verleidelijk om nog even een gooi te doen naar Magikarp in een Amsterdamse gracht. Of een Golduck. Of een Staryu.

Het is slechts één voorbeeld van de populariteit van Pokémon Go, te vergelijken met de gekte die gepaard ging met uitbrengen van het kaartspel en de animatieserie in de jaren 90. Of eigenlijk: de gekte is nog vele malen groter dan dat.

Dit heeft weinig te maken met de techniek achter het spel: Pokémon Go is gebaseerd op een augmented reality (AR)-concept dat al ver voor deze wervelwind van Pikachu’s en Snorlaxen bestond.

Ingress

Het is te vergelijken met de de AR-game Ingress, die door dezelfde ontwikkelaars werd gemaakt, maar dan een stuk minder ‘nerdy’. Hetzelfde succesrecept geldt ook hier: door het mixen van de mogelijkheden van een smartphonecamera, sensoren en de echte wereld wordt een video game tot leven gebracht en gemengd met een tastbare omgeving. Dit alles terwijl je smartphone onthoudt wat je vangt; het resultaat is een nieuwe, veel spannendere wereldlaag, bovenop die van jou.

In het geval van Pokémon Go beweeg je je personages door in de ‘echte wereld’  rond te lopen. De GPS kaart toont je richting en of er Pokémon in de buurt zijn. Als er een virtueel beest in de buurt is, begint je smartphone te trillen of geluid te maken – afhankelijk van je instellingen. Then it’s time to catch.

De drift om te spelen is enorm: uit een nieuwe data-analyse van SimilarWeb blijkt dat Pokémon Go nu officieel populairder is dan Tinder. Zo’n 60 procent van de mensen die Pokémon Go hebben gedownload gebruiken het dagelijks en mensen spenderen meer tijd eraan dan aan social media zoals Instagram en Snapchat.

Ontsnapping

Maar er zijn meer redenen dan oeroude verzameldrift waarom we gek zijn op de virtuele monstertjes. Voor een groot deel te wijten aan de fantasievolle aard van het spel.

Doordat er met het spel een brug is tussen de wereld in je smartphone en je drukke dagelijkse leven, biedt Pokémon Go de ideale real-life ontsnapping hieraan. En omdat ‘iedereen’ het sinds de lancering woensdag speelt, krijg je toegang tot een sociaal geaccepteerde en moeiteloze fantasiewereld.

Pokemon Go means a lot to me, and not just for nostalgia. I was a weird kid no one liked until I was 13 or 14. Pokemon was my thing I had.

— Jem Yoshioka (@jemyoshioka) July 11, 2016

Daar is inderdaad niks nerdy aan. Gooi er nog een flinke portie nostalgie tegen aan en kinderlijke speelsheid is terug. Pokémon Go is een op nostalgie drijvende beweging, aldus Vice. Het is een ‘belofte van het denkbeeldige in de echte wereld’ en het brengt ons op weg daar naartoe dichter bij elkaar. Wie wilt daar nou geen deel van uitmaken?

Inktvlek

Pokémon Go lijkt een grenzeloze inktvlek die iedereen opneemt, inclusief mijn vrienden. Een vriendin noemt Pokémon Go ‘The friggin’ greatest!’

Haar vrijdagavond bracht ze niet door met Netflix of biertjes in de kroeg, maar met een vijftal studiegenoten die de hele avond en groot deel van de nacht in een park rondliepen om Pokémon te vangen.

“We kwamen ook heel veel andere mensen tegen, met name vriendengroepen die precies hetzelfde deden. Niemand van ons had gedacht dat het nu al zo zou aanslaan.” Die gezamenlijke gekte is niet louter onschuldig, blijkt uit nieuwsberichten van overvallen van mensen die ’s nachts Pokémon vangen tot het stuiten op een lijk, terwijl een Pokémon zich daar zou bevinden

Daarnaast is het spel ernstig verslavend. Mensen moeten zichzelf echt weghouden van het spel, aldus Nick Statt van The Verge. Hij probeerde vijf dagen lang de Beta versie van het spel en werd bevangen door het spel, maar niet alleen doordat het zo gaaf is. De wittebroodsdagen gaan met het verloop van het spel langzaam voorbij, waarschuwt hij. Te wijten aan de enorme tijdsinvestering die het van gebruikers vraagt.

“Go kan soms voelen als een enorme tijdsverspilling. Na een paar dagen spelen realiseer je dat de échte uitdaging van het spel schuilt in de mate van toewijding en moeite die je erin wilt stoppen.”

Elke activiteit is er om je personage naar een hoger level te krijgen en het makkelijker te maken om te strijden, legt hij uit. “Dus de meeste tijd wordt gespendeerd aan redelijk futiele zaken terwijl je rondloopt.”

Maar er is ook zat goed nieuws: zo bewegen mensen meer en gaan ze nog een blokje om na een lange werkdag om nieuwe soorten te ontdekken. Ongemerkt worden ze zo fitter. Fitter en misschien wel gelukkiger: de gratis app helpt mensen uit bed te komen, schrijft Buzzfeed. Het platform sprak met meerdere Amerikanen die zeggen zich beter te voelen door het spel doordat het actie vereist.

“Het geeft me een reden om te gaan lopen. Ik vind het geweldig dat de app je dwingt je huis uit te gaan als je het spel in zijn volledigheid wil ervaren. Het zorgt er zelfs voor dat ik dingen gedaan krijg, omdat het veel spannender is om boodschappen te doen in combinatie met het vangen van Pokémon eieren”, vertelt Brianna (21) aan Buzzfeed News. Ze heeft een persoonlijkheidsstoornis, depressie en sociale angst en spendeerde dankzij het spel een dag wandelend door in haar stad nadat het spel was uitgebracht.

Andere reacties van het spel op mentale gezondheid, varieerden van welkome afleiding tot een gevoel van gezamenlijkheid als iedereen op op een grasveld naar hetzelfde zoekt.

Sociaal

Het is ook gewoon zo ontzettend leuk, aldus (voornamelijk) mannen in mijn omgeving. Diezelfde mannen die vroeger mijn buurjongetjes waren en zich vergaapten aan een bijzondere Pokémonkaart. Ander veelgehoord argument: ‘Het is Pokémon. En het is Pokémon. En het is Pokémon.’

Wat dat betreft lijkt Go verdacht veel op flippo’s sparen; iets wat je trots kan laten zien als je vriendjes komen spelen. Of aan een wildvreemde in de trein. “Het heeft een sociaal aspect”, legt collega Stan uit. Iedereen speelt het en je kan het erover hebben.”  Hij werd laatst aangetikt door iemand die hem zag spelen en vervolgens zijn smartphone liet zien, over blikken van herkenning gesproken.

Spelgekte

Voor de duidelijkheid: ik ben geen gamer, en zal dat ook niet worden. Maar ik geniet oprecht van de onschuld die komt kijken bij deze spelgekte. Zoveel mensen beginnen gesprekken over Pokémon Go, net als ik ook andere niet-gamers: collega’s, vrienden en oude Pokémon fans die opeens herinneren waar ze ooit van hielden en nu herbeleven wat ze zo lang hebben gemist door zoiets als ‘volwassenheid.’

Pokémon Go heeft wat mij betreft de full package, niet alleen qua spel maar als sociaal smeermiddel en gezond vermaak. Het bevat een stukje competitie, nostalgie, onaanraakbare coolness en gezamenlijkheid. Je zou denken dat je moet spelen om mee te kunnen doen, maar niets is minder waar. Ik vind: ook als je het niet op je smartphone hebt, is het goed toeven in de wereld van Pokémon Go.