The Gig Economy is geen pretje. Zelfstandig ondernemerschap zorgt voor onzekerheid, tarieven die onder druk staan en lange werktijden om maar de eindjes aan elkaar te knopen.
Uber-chauffeurs, geprezen en veracht om hun flexibele baan waarbij ze wel de lusten en niet de lasten van het taxi-schap zouden hebben, nemen daarin een bijzondere plek in. Hoe geweldig de dienst voor passagiers is, zo gruwelijk is het voor de bestuurder.
Uitbuiting
Uit onderzoek van The Financial Times blijkt dat chauffeurs regelmatig in hun auto slapen. Ook zouden alle kosten (benzine, olie, onderhoud) niet opwegen tegen het schamel loon waarvoor bestuurders zich te pletter werken.
Om te laten zien dat het leven van een Uber-chauffeur niet over rozen gaat, ontwierp de Financial Times het spel The Uber Game waarin je zelf een chauffeur speelt. Je rijdt een week rond (feitelijk vijf minuten), en na die week wordt de balans opgemaakt: verdien jij genoeg om voor het einde van de maand de hypotheek te betalen en twee kinderen te onderhouden?
Morele dilemma’s
De nieuwsgame is gebaseerd op echte verslaggeving en tientallen interviews met Uberchauffeurs. De moeilijkheidsgraad van het spel is afhankelijk van je locatie: woon je in San Francisco en is je bankrekening gespekt? Dan is het spel een stuk makkelijker dan wanneer je op twee uur afstand woont.
Ik opteer voor downtown San Fran waar ik op maandagochtend een rij-verzoek krijg van ene Chris. Ik rijd naar zijn huis en wacht totdat hij naar buiten komt. Chris staat er niet. Twee opties: ik vertrek of bel Chris op. Het is maandagochtend en ik heb nog frisse zin en bel Chris. Minuten later staat de passagier dan eindelijk buiten. Sorry, hijgt hij, ik was wat laat. Dan komt het eerste morele dilemma: zet je een gesprek in gang of wordt het een stille rit? Immers: je klant was te laat maar je wilt ook een goede beoordeling.
Ik zet Chris af bij zijn afspraak en kar door. Hij maakt nog excuses voor zijn vertraging. So far so good. Vervolgens krijg ik een aanbod: of ik extra geld wil verdienen met een paar uurtjes door San Francisco rijden? Sure, bring it on. Mijn chauffeur alter ego is tevreden en stopt na de eerste ritten van die dag ergens voor een lunch.
Integriteit
Dan is het tijd voor de speler om als nieuwbakken chauffeur een auto te kiezen. Elke lease auto komt met diverse opties: een houder voor je smartphone, oplader, schoonmaak-kit en meer zaken die immens veel geld kosten. Ik ga voor low budget en skip alle opties. Niet veel later krijg ik een time-out: een klant heeft geklaagd over mijn onverantwoordelijke rijgedrag. Dat prielen met die telefoon op mijn schoot bleek toch niet zo’n slim plan.
Afhankelijk van de keuzes die ik maak in The Uber Game – werk ik door als ik nog niet genoeg hebt verdiend, hoewel ik aan mijn zoontje had beloofd hem te helpen met huiswerk? – wordt de balans opgemaakt. Wat blijkt: Ondanks mijn frisse zin aan het begin van de week, verdien ik veel te weinig om de hypotheek te betalen. En mijn integriteit of relatie met mijn fictieve zoon? Die zijn allang de deur uit.