Tinder Love: Welk effect hebben datingapps op ons liefdesleven?

Even snel een foto bekijken en dan beslissen of je naar links of rechts swipet. En meteen door naar de volgende. Daten was nog nooit zo makkelijk, als tegenwoordig met Tinder. Voor de makers van VPRO Tegenlicht was dit aanleiding om eens te kijken hoe technologie onze relaties en ons seksleven verandert. Afgelopen zondag, Valentijnsdag, zonden ze op NPO 2 de documentaire ‘Tinder Love‘ uit.

Voor de documentaire gingen de makers langs bij Tinder en spraken ze met oprichter Sean Rad. Volgens hem is zijn app de belangrijkste kanaal om mensen te ontmoeten in meer dan 190 landen. En zijn er inmiddels 9 miljard matches gecreëerd.

“Tinder lijkt op de echte wereld maar het is gewoon beter. In het echt kan iedereen je aanspreken en andersom en dan kun je worden afgewezen als ze niet met je willen praten. Tinder voorkomt dat, het geeft jou de controle. Mensen kunnen alleen met je praten als jij ze toestemming hebt gegeven om met ze te praten, als jij interesse in ze hebt getoond. Het geeft je een mate van controle die je soms in de gewone wereld niet hebt”, aldus Rad.

“Het lijkt een beetje op de echte wereld, waarin je iemand een blik geeft en hij of zij je een blik teruggeeft. Dat is hetzelfde als wanneer je allebei naar rechts swipet en dan kun je elkaar leren kennen. Het werkt hetzelfde, maar je kunt op Tinder 24/7 doen.”

Verslavende vleeskeuring

Maar er is natuurlijk ook veel kritiek op Tinder. Want in een wereld met zoveel keuzes, waarin een nieuwe date slechts één swipe van je verwijderd is, wordt het allemaal wel erg oppervlakkig? Rad is het daar (verassing!) niet mee eens. “Om ons heen hebben we de hele tijd keuzes. Als ik op de straat loop, heb ik al veel keus. Ik geloof niet dat je door het bieden van meer keuze of meer kansen iets afdoet aan commitment en het vinden van iemand waarmee je zo’n diepgaande connectie hebt dat je bij diegene wilt blijven”, zegt hij.

En ook Tinder-gebruiker Olga Kortz die in de documentaire aan het woord komt, vindt niet dat daten oppervlakkiger is geworden door Tinder. “Het hele leven is een vleeskeuring. Als je naar het café gaat doen vrouwen ook heel make up op, omdat ze denken dat het een vleeskeuring is. Die app versimpelt natuurlijk het hele datingsproces, dus dan ga je focussen op een aantal dingen. Het is belangrijk dat je er goed uitziet, maar in principe de hele datingmarkt een vleeskeuring of dat online of offline is.”

Wel geeft ze toe dat de app verslavend kan zijn. “Ik kon er op een gegeven moment niet van afblijven. Dan had ik met vriendinnen afgesproken om te gaan eten en dan zaten we allemaal te Tinderen. En ook ’s avonds in bed, dat ik niet kon slapen en dan gewoon door bleef swipen. Ik zag het in begin ook als een soort spel en ik wilde net zolang doorgaan tot alle jongens op waren.”

En die verslaving is ook terug te zien bij Colin van Heezik. Een Nederlander die is Parijs woont en daar bijna dagelijks een date scoort via Tinder. “Echt iedere avond een andere dame. Ik heb daar wel een grens in opgezocht. Soms had ik echt meerdere dates op een avond. En dan chatte ik ook nog met meerdere vrouwen tegelijk in de app. Daar kun je op een gegeven natuurlijk gek van worden. Dan verdrink je in een oceaan van vrouwen. En je hebt geen idee wat hun motieven zijn. Je weet helemaal niet wat voor personen er achter die fotootjes schuil gaan.”

Netflix met mensen

En Tinder is slechts één van de vele datingapps die de laatste jaren de manier waarop veel mensen elkaar ontmoeten heeft veranderd. Een ander voorbeeld is OkCupid.

Christian Rudder, oprichter van OkCupid, vertelt in Tegenlicht over omvang van zijn dienst. “New York heeft volgens mij 9 miljoen inwoners en ongeveer een kwart miljoen heeft een account. Dat is 1 op de 36. Als er een kwartier miljoen mensen op OkCupid zijn, dan zijn er elke avond, denk ik, zo’n 5000 dates. Ze hebben gemiddeld 50 dates voor ze iemand vinden waarmee ze trouwen. Dus vandaag zijn er in New York zo’n 100 huwelijken die dankzij OkCupid plaatsvinden. Dat is een berekening op een biervieltje, maar het komt in de buurt.”

En dat succes is te danken aan de slimme matchingalgoritmes waarmee OkCupid mensen aan elkaar koppelt. Dat systeem is vergelijkbaar met de manier waarop Netflix je series en films laat aanraadt. “De aanbeveling is geen garantie dat je de film leuk vindt of dat je hem überhaupt gaat kijken. Het is hun beste gok op dat moment voor wat je zou willen zien. Dat is eigenlijk was OkCupid doet, maar dan met mensen.”

Ook aan Rudder stelde Tegenlicht de vraag of OkCupid er niet voor zorgt dat we zoveel keus krijgen en dates zo toegankelijk zijn, dat het een gevaar oplevert voor duurzame relaties. “Daten en liefde veranderen door sites als OkCupid, door technologie. Ik denk dat veel menselijke interactie op dit moment verandert. Voor dating is het onduidelijk waar het heen gaat”, zegt hij.

“Er zijn twee argumenten in de discussie daarover. Als je kijkt naar het effect OkCupid op bijvoorbeeld huwelijken. Het ene argument is dat je, als je ongelukkig bent met je huwelijk, makkelijk op OkCupid iemand anders kunt vinden. Doordat er zoveel keuze is, zorgen we voor meer echtscheidingen en zijn huwelijken nu minder stabiel. Het andere argument is dat mensen die trouwen die ene persoon hebben gekozen die het beste voor je zijn uit 10.000 of 100.000 mensen die je had kunnen daten of waar je mee had kunt trouwen. Terwijl vroeger was diegene de beste uit de tien mensen in je omgeving, de tien mensen die je ouders accepteerden of de honderd mensen uit je dorp. Dus dan kun je zeggen dat huwelijk juist stabieler worden, omdat er zoveel meer concurrentie was.”

Inzicht door data

Wat in ieder geval één ding is wat zeker is, is dat we dankzij OkCupid meer inzicht krijgen in ons datinggedrag en onze voorkeuren dan we ooit hadden. “Deze data is revolutionair als het gaat om het begrijpen van liefdesrelaties”, aldus Rudder. “Want we kunnen mensen indelen op leeftijd, geslacht, ras en daar conclusies uittrekken. Je kunt bijvoorbeeld kijken hoe mannen en vrouwen naar leeftijd kijken door de tijd heen. Daardoor kun je bijvoorbeeld een grafiek maken van hoe de smaak van mannen in vrouwen verandert door de tijd heen. Vrouwen tot veertig jaar hebben een voorkeur voor mannen van ongeveer dezelfde leeftijd. Mannen vallen, ongeacht hun leeftijd, allemaal op vrouwen van 20.”

Eén van de belangrijkste conclusies die de OkCupid-oprichter heeft getrokken is dat we andere dingen doen dan we zeggen dat we willen. “Als je mensen vraagt: hoe sta je tegenover gemengde relaties? Dat zegt iedereen dat dat prima is en dat ze daar geen problemen mee hebben. Het is 2015, natuurlijk is dat prima. Maar als je kijkt naar wat ze doen, dan zie je dat mensen eigenlijk alleen binnen hun eigen ras berichten versturen. En onze zwarte gebruikers krijgen minder reacties.”

Aan dit feit is overigens een complete aflevering van de podcast Startup, die maanden lang een datingstartup hebben gevolgd, gewijd. Die is zeker de moeite van het luisteren waard!

Maar niet voor dat je Tegenlicht: Tinder Love hebt bekeken. In de documentaire kijken ze namelijk niet alleen naar wat er op dit moment gebeurt, maar ook naar de toekomst. Want kan slimme technologie een partner deels vervangen? En gaan we uiteindelijk daten met robots in plaats van mensen? Bijna iedereen zal volmondig “nee” antwoorden op die laatste vraag, maar in de documentaire komen mensen aan het woord die je misschien wel een beetje aan het twijfelen brengen…