Wat hebben Frénk van der Linden, Wim Pijbes en Pieter Hilhorst met elkaar gemeen? Ze staan allemaal op een lijst van mensen die zich uitspreken tégen het mannenpanel. Daarmee worden tv-programma’s bedoeld waarin mannelijke sprekers de boventoon voeren; anno 2017 nog steeds een veelvoorkomend fenomeen.
In 80 procent van de gevallen worden spreekstoelen in talkshows en congressen gevuld met mannen. Tot grote spijt van drie vrouwen. Vanwege de gebrekkige diversiteit in Nederlandse (praat)programma’s startten publiciste Petra Stienen, Marga Miltenburg (ZijSpreekt) en Janneke van Heugten (Mediaplatform VIDM) het initiatief ‘Zeg Nee tegen het mannenpanel’.
‘Niet van deze tijd’
De manier waarop dat moet worden bereikt, is door als man deelname aan ‘mannenpanels’ af te wijzen, opperde Petra Stienen vorige week in haar column in De Limburger. In navolging van The Pledge in Australië, de VS en het Verenigd Koninkrijk pleit de publiciste en dagvoorzitter voor meer diversiteit op podia van congressen en in de media.
Stienen: “Mensen voelen steeds vaker gêne als er weer een wit mannenpanel wordt gepresenteerd. Dat het een keer voor kan komen, snappen wij. Maar dat het nog zo vaak voorkomt is niet meer van deze tijd.”
De reacties op de intentieverklaring zijn volgens mede-initiatiefnemer Janneke van Heugten (Vaker in de Media) positief maar wisselend. “Op Twitter kreeg ik een reactie van de strekking ‘het gaat toch niet om geslacht maar deskundigheid?’. En: ‘Ik zie genoeg mannen en vrouwen om me heen, ik vind het onzin.'”
Gewenning
Van Heugten vindt dat je met dat soort argumenten volledig voorbijgaat aan het feit dat mensen op een podium een groter bereik hebben en worden gezien als dé expert. “Het maatschappelijk debat wordt daarnaast gevoerd door personen waar maar een klein percentage van de bevolking zich in kan herkennen. Die diversiteit in stemmen is er gewoon niet.” Een vreemde situatie vindt ook Van Heugten: “Maar we zijn er zo aan gewend dat op het moment dat je daar iets van zegt, mensen allergisch reageren”.
Van Heugten is mijn vraag voor als ze vertelt dat het een fabeltje is dat het feit dat het feit dat er minder vrouwen in topfuncties zitten ervoor zorgt dat talkshows en organisaties minder putten uit dit soort geluiden. “Kijk naar onderwijs en zorg, van oudsher twee onderwerpen die veel aandacht krijgen vanuit de media. Dat zijn per definitie vakgebieden waarin veel vrouwen werken. En dan nog is 88 procent van de gevraagde experts man.”
Stok achter de deur
Vooralsnog gaat het goed met de actie ‘Zeg nee tegen het mannenpanel!’, zegt Van Heugten. Door de grote belangstelling lag de website gisteravond al even plat. “Het is tof dat het gesprek wordt gevoerd. Daarnaast fungeert de online intentieverklaring als stok achter de deur voor ondergetekenden: zodra zij worden gevraagd voor een panel, is dit een reminder om te checken hoe het met de diversiteit zit.”