Vance

Zien: Helmut Newton – A Retrospective bij Foam

Fotografiemuseum Foam staat deze zomer volledig in het teken van de iconische fotograaf Helmut Newton. Overzichtstentoonstelling Helmut Newton – A Retrospective toont een collectie van meer dan 200 foto’ s uit het oeuvre van de legendarische modefotograaf. Naast zijn bekende werk is ook weinig eerder vertoond werk te zien, zoals de film geschoten door zijn vrouw in 1995, ‘Helmut by June’.

Helmut Newton

Helmut Newton (1920-2004) werd geboren in Duitsland. Omdat hij Joods was, vluchtte hij tijdens de Tweede Wereldoorlog naar Singpore, om zich later te settelen in Australië. Hoewel hij al zijn hele leven fotografeerde en in de leer ging bij een portret-, naakt-, en modefotograaf, kwam de roem pas op latere leeftijd. In de jaren ’50 begon hij te werken voor de Franse Vogue en in de jaren ’70 werd hij pas echt bekend met zijn controversiële en vaak seksueel getinte modefoto’s. De vrouwen die hij portretteerde waren veelal lang, schaarsgekleed, hooggehakt en in zwart-wit afgebeeld. Toch is zijn oeuvre uiteenlopende en diepgaander dan men denkt.

Statussymbool

Het werk van Newton had een grote invloed op de modefotografie in de vorige eeuw. Toen hij eenmaal bekendheid had verkregen als modefotograaf stroomden de opdrachten binnen. Hij was bevriend met modeontwerpers als Yves Saint Laurent en Karl Lagerfeld en heeft veel beroemdheden geportretteerd. Van politici tot kunstenaars en filmsterren, in de jaren ’70 en ’80 was een portret van Newton een echt statussymbool. Portretten van onder meer Salvador Dalí, Catherine Deneuve en Andy Warhol komen terug in de tentoonstelling.

I'm a gun for hire

Helmut Newton noemde zichzelf een huurling. Zo is ‘I am a gun for hire’ een beroemde quote van hem. Toch was zijn werk altijd heel eigen met een duidelijke handtekening. Newton maakte met zijn werk een statement in het feminisme.

Lustobjecten

Echter volgde ook al gauw kritiek op zijn werk. Het zou seksistisch zijn en vrouwen neerzetten als lustobjecten. Echter was Newtons beeld van vrouwen en zijn werk heel anders. Acceptatie van vrouwelijke seksualiteit is ook een deel van feminisme, was zijn mening. In de fotoserie ‘Big Nudes’ zijn de modellen worden afgebeeld als onbereikbare godinnen. Ook al staan de vrouwen schaarsgekleed of zelfs naakt voor de lens van Newton, dan nog hebben zij de controle.

Tijdens de tentoonstelling is zeer uiteenlopend werk van de fotograaf te bewonderen. Zo is er een tafel vol met polaroids, kleine zwart-wit foto’s en natuurlijk de levensgrote ‘Big Nudes’. In zijn werk uit de vroege jaren ’60 komt de studio van Newton steeds vaker in beeld. Hij laat de set meespelen in zijn foto’s, speelt met schaduwen en achtergronden. Ook zette hij spiegels in om meer dimensie aan zijn foto’s te geven. In sommige foto’s is hij via de spiegel ook zelf geportretteerd.

Rolpatronen en sekse waren belangrijke thema’s in het werk van Newton. In deze foto is Rue Aubriot op androgyne wijze afgebeeld in een smoking ontworpen door Yves Saint Laurent. Op de tweede foto die hierbij hoort, staat een naakte vrouw afgebeeld. Dit moet het masculiene beeld extra versterken.

Een tweeluik van eenzelfde groep vrouwen. In het ene beeld zijn ze zakelijk gekleed, en in het volgende beeld zijn ze naakt. Newton wilde laten zien dat vrouwen net zo indrukwekkend in pak als naakt zijn.

Andy Warhol in Paris, 1977
Big Nude I: Lisa, Paris
Lena Riefenstahl, Vanity Fair, 1988
Catherine Deneuve, Esquire, Paris 1976
Rue Aubriot, Paris, 1975
Eén van de zeldzame gekleurde beelden uit de tentoonstelling