Veel jonge Nederlandse vrouwen werken deeltijd: ze vertellen zelf waarom

Hoewel opgroeiende meisjes in Nederland het beter doen in het onderwijs, zijn het de jongens die op latere leeftijd meer werken en verdienen. Nergens anders in Europa werken jonge vrouwen (18 tot en met 35 jaar) zo weinig uren als in Nederland, staat in een maandag verschenen rapport van het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP).

Als er een rapport naar buiten komt waaruit blijkt dat steeds minder jonge vrouwen economisch zelfstandig zijn, gaan alle feministische alarmbellen af.

Oorzaken

In het rapport worden een aantal redenen genoemd waarom vrouwen minder vaak een loon verdienen waarmee zij als economisch zelfstandig ( > 920 euro per maand) worden gezien ondanks dat zij tot 45 jaar hoger opgeleid zijn dan mannen. We zoomen dieper in op de genoemde oorzaken en vragen het de vrouwen zelf: waarom werk jij deeltijd?

1. Typische vrouwenbranches

De onderzoekers stellen in het rapport dat meisjes veel vaker dan jongens kiezen voor opleidingen waarmee ze werk vinden in de zorg of het onderwijs: typische ‘vrouwenbranches’. En juist dáár worden veel vaker deeltijdbanen aangeboden dan in bijvoorbeeld de bouw, het transport en de ICT. Je raadt het al: typische ‘mannenbranches’.

Anne Eileen (25) studeerde Human Resource Management op hbo-niveau en zoekt naar een deeltijd baan voor 24 uur per week. Zij herkent het beeld niet waarin er maar een beperkt aantal uren wordt geboden: bedrijven in haar branche vragen juist fulltimers. “Bijna elke vacature vraagt om een minimale inzet van 40 uur, soms zelfs 45+ uur. Een baan van 32 uur per week al lastig te vinden laat staan minder.”

Redenen om deeltijd te werken zijn Anne Eileens eerdere burn-out (‘Ik wil die kant niet meer op’) en andere dingen in het leven om te doen en te ontdekken. “Ik heb een interesse in massages en kruidentherapie en door drie dagen per week te werken, heb ik tijd dit te ontwikkelen.”

De belangrijkste reden is volgens haar echter het gevoel dat ze bij een 40-urige werkweek word ik geleefd in plaats van andersom. “Human resource is vooral kantoorwerk, in de winter zie je vaak geen daglicht.”

2. Andere ambities

Naarmate vrouwen ouder worden, neemt hun verlangen naar meer werkuren af, zegt het SCP. Gewenning en minder ambitie worden geopperd als reden voor deeltijdwerken maar ook andere interesses. Zo hechten mannen meer belang aan geld verdienen en carrière maken dan vrouwen.

Anne werkt 20 uur in de week als zorgmanager in een privékliniek. Op haar 21e werd zij moeder en werkte ze 32 uur per week. “Mijn partner studeerde nog en daardoor moest ik wel blijven werken. Nu de kinderen iets ouder zijn en mijn partner een baan op grotere afstand kreeg, ben ik minder gaan werken. De jongste gaat nu bijna naar school, en ik ga ook weer meer werken. Ik begon met mijn eigen bedrijfje in kinder- en woonartikelen en dat loopt als een trein. Daarmee kom ik aan de vijftig uur per week.”

De tijd die vrijkomt doordat ze niet voltijd aan het werk is, steekt ook Joëlle in andere zaken. “Ik werk 28 uur op wekelijkse basis zodat ik tijd heb om vrijwilligerswerk te doen, zo’n 8-12u uur per week. Ik ben heel blij met die constructie!”

Digitaal strateeg Alex Malone (27) werkt tien uur per week vast als docent in het onderwijs. De rest van de tijd besteedt ze aan haar eigen bedrijf, Meetings in the Sun. Zekerheid, noemt zij als belangrijkste reden om niet fulltime zelfstandig te ondernemen. Dat, en de energie die ze krijgt van haar werk in loondienst. Alex is door haar constructie volledig economisch zelfstandig en heeft een bovenmodaal inkomen. “Ik ben daarom ook wel aan het twijfelen om de volgende schoolperiode nog minder te gaan werken, maar helemaal stoppen wil ik niet”

3. Vrouwen volgen hun moeder

Het SCP stelt dat voor jongeren meespeelt wat ze bij hun eigen ouders hebben gezien. Het voorbeeld is vaak het ‘anderhalf-verdienersmodel’: moeder parttime, vader fulltime. Judith rondde een vertalersopleiding af en hanteert hetzelfde model als haar ouders deden met haar gezin: sinds de komst van haar kinderen werkt zij nog maar tussen de 16 en 20 uur per week. Ze komt niet aan de grens van 920 euro per maand.

Heerlijk, noemt ze het. “Zo kan ik de rest van de tijd voor de kinderen zorgen. Het geeft mij vooral veel minder stress. Daarnaast heeft mijn man een hele leuke en goed betaalde baan waardoor ik dus niet fulltime hoef te werken. Deze verdeling geeft ons als gezin de rust die we nodig hebben en werkt daarom perfect!”

Judiths moeder was de eerste 8 jaar thuisblijfmoeder waarna ze deeltijd is gaan werken. “Ik ben zelf na één jaar thuis deeltijd gaan werken. Het is denk ik een cultuurdingetje: onbewust spiegel ik mijzelf aan mijn ouders. Daarnaast vond ik het als kind heerlijk dat mijn moeder zoveel thuis was, dat wil ik ook voor mijn kinderen doen.”