Je metabolisme zit in iedere cel van je lijf, en nog 4 weetjes

Als we praten over ons metabolisme, is het alsof het iets is dat we zouden kunnen manipuleren door een pil te slikken, grote hoeveelheden groene thee achterover te slaan of sneller te rennen.

Alleen al artikelen met de kop ‘Boost je metabolisme’ of ‘Dit dieet werkt echt’, heeft ieder van ons weleens aangeklikt. Maar juist al deze ‘waarheden’, spreken elkaar tegen. Het metabolisme is nog steeds een soort mysterieus, biologisch proces.

Gewichtsverlies

Behoefte aan duidelijkheid, dus! Hier zijn volgens Vox negen wetenschappelijke feiten die je het vage proces beter leren begrijpen én, en dat is wat we eigenlijk willen weten, hoe het past binnen de context van het aankomen en verliezen van gewicht.

Je metabolisme zit in elke cel van je lichaam

Hoewel er over wordt gepraat alsof het een spier of orgaan is die te trainen is, is je metabolisme in werkelijkheid een serie van chemische processen in elke cel van je lijf. Het transformeert simpelweg de calorieën die je eet in brandstof om je in leven te houden, aldus Michael Jensen, een onderzoeker naar obesitas.

Het normale tempo van je metabolisme meet hoeveel calorieën je verbrandt terwijl je niets doet. “Het is de optelsom van verschillende weefsels en hun verschillende energiebehoeftes, die bepalen hoeveel calorieën je nodig hebt om te blijven functioneren.”

Je kan je voorstellen dat de grootste organen in je lijf – je hersenen, leveren, nieren en hart – de helft van je energie opslurpen in ruststand, terwijl vet, je verteringsstelsel en je spieren de rest verbruiken.

De meeste verbruikte komt van je rustende metabolisme

Er zijn grofweg drie manieren waarop je lichaam elke dag energie verbruikt: 1. je rustende, of basale metabolisme, oftewel energie die wordt gebruikt voor de basisfuncties van je lijf, 2. de energie die wordt gebruikt voor het verteren van voedsel en 3. de energie die je verbruikt tijdens fysieke inspanningen.

Een zwaar ondergewaardeerd feit van je lichaam is dat je ‘rustende’ metabolisme verantwoordelijk is voor een groot deel van het totale aantal calorieën die je op een dag verbrandt. Fysieke activiteit, aan de andere kant, telt maar voor een heel klein deel van je totale energieverbruik. Slechts 10 tot 30 procent. Tenzij je een atleet bent, natuurlijk.

Alexxai Kravitz, een neurowetenschapper, vertelt dat het daarom als geen verrassing komt dat beweging leidt tot significante maar minimale veranderingen in je gewicht.

Iedereen heeft een uniek metabolisme, en onderzoekers weten niet waarom

Het is geen fabeltje dat twee mensen met dezelfde lengte en maten, elk een verschillend metabolisme kan hebben. De een kan een enorme maaltijd eten en niet aankomen, terwijl de ander moet letten op zijn calorie-inname om maar niet aan te komen.

Maar waarom, is nog een groot mysterie, aldus Will Wong, een onderzoeker en professor bij het Johns Hopkins Center for Metabolism and Obesity Research.

Wat enige voorspellers zijn voor hoe snel iemands metabolisme werkt, is de hoeveelheid spiermassa en vetweefsel in het lichaam, leeftijd en je DNA.

running

Je geslacht doet er ook toe, omdat vrouwen ondanks hun lichaamssamenstelling en leeftijd minder calorieën verbranden dan mannen. Wel is het zo dat je menstruele cyclus er voor zorgt dat je in de tweede helft van je cyclus een sneller werkend metabolisme hebben: soms wel 10 procent hoger.

Je kan je metabolisme niet versnellen om gewicht te verliezen

Het idee dat je je metabolisme zou kunnen versnellen, door bijvoorbeeld te sporten of liters groene thee te drinken, klopt niet helemaal. Het is zelfs extreem moeilijk om verandering in je metabolisme aan te brengen.

Sommige voedselsoorten, zoals koffie, chili en andere kruiden, versnellen misschien het basale metabolische tempo met een fractie, maar deze verandering is zo verwaarloosbaar en van korte duur, dat het geen impact zou hebben om je tailleomvang, aldus Michael Jensen.

Goed nieuws: het opbouwen van je spiermassa, zou meer nut hebben. Je rustende metabolisme versnelt naarmate je meer van dit weefsel hebt. Welk gewicht je ook hebt, hoe meer spieren je hebt en minder vet, des te hoger is de snelheid van je metabolisme. Simpelweg omdat spieren meer energie verbruiken, dan andere organen in je lichaam.

Er is een ‘maar’: volgens onderzoeker Michael Rosenbaum klopt het dat hoewel meer spieren meer calorieën verbranden, je zal moeten vechten tegen het natuurlijke verlangen om meer te eten. “Een resultaat van je versnelde metabolisme.”

Afvallen is wel degelijk mogelijk

Ondanks alle dingen die je niet kan doen om je metabolisme te beïnvloeden, lukt zo’n 15% van de mensen het om 10% van hun lichaamsgewicht kwijt te raken – en het ook zo te houden, aldus Rosenbaum. Gewichtsverlies is dus wel degelijk mogelijk.

Ga alleen op zoek naar de juiste manier, tipt de onderzoeker. Het gaat volgens hem om aanpassingen in je levensstijl waar je je voor een langere periode aan kan houden, en ze zo te benaderen als een verandering die nodig is om een ziekte – in dit geval obesitas – binnen de perken te houden.