Nu aan het lezen
Rosa (24) schreef een handboek voor generatiegenoten: “We mogen wat meer lummelen”
Studeren is allang niet meer bikkelen in de bieb en het vervolgens op een zuipen zetten. Het is bouwen aan je onbeschreven cv, commissiewerk en het behouden van een druk sociaal leven.
Steeds vaker klinken er geluiden dat het genoeg is, al dat ‘gemoet’. Het geeft ons kopzorgen en slurpt energie met als kers op de taart een burn-out. Het overkwam de Utrechtse student Rosa Surachno (24). Ze was actief lid bij een studentensportvereniging, deed veel commissies, leidde een band, speelde hockey, zeilde bijna iedere week en volgde daarnaast een veeleisende studie aan de kunstacademie waar ze zich pushte hoge cijfers te halen. Rosa: “Ik was streng voor mezelf.”
Generatie EI
Voor haar scriptie koos Rosa het thema keuzestress, een onderwerp dat haar niet alleen inspireerde maar er uiteindelijk ook onder kreeg. Ze schreef hierover het handboek Generatie EI over falen, hoge verwachtingen en keuzestress.
Het idee dat ons leven maakbaar is, maakt ons lichtelijk krankzinnig, vertelt Surachno een dag na de lancering van haar boek voor twintigers en dertigers. “Tel daarbij op dat iedereen de schijn ophoudt en doet alsof alles van een leien dakje gaat, en je bent continu vertwijfeld of je dan niet zelf een enorme faalhaas bent.”
Op de cover van haar boek prijkt een geel ballonnetje, in de vorm van een ei, aangekleed met een onderbroekje. Waarom dit beeld? Rosa: “Het komt overeen met het idee dat onze ‘fantastische werkelijkheid’ is gebaseerd op gebakken lucht – makkelijk door te prikken. De onderbroek staat voor onze onhandigheid. Het lijkt alsof we een coole, opgeblazen ballon zijn maar niemand weet waar we mee bezig zijn.”
Zoekende
Er lag nog nooit zoveel druk om alles uit het leven te halen dan nu, schrijft Rosa in haar boek waarin ze persoonlijke ervaringen afwisselt met wetenschap. Daarvoor zijn vier ‘boosdoeners’ aan te wijzen, te beginnen met de zoektocht naar onze identiteit.
Rosa: “Dat was vroeger een vast omrand concept, bepaald door tradities en je eigen kring. Nu is dat niet meer zo. Veel van ons hebben geen religie meer, iets wat richting gaf. Nu moeten we het zelf maar bedenken. Daardoor gaan we extra veel doen om de zin van het leven te kweken. We hebben het vaak over wat we doen in plaats van wie we zijn.”
Het woord keuzestress valt. “De opties voor onze generatie zijn talloos. In onze opvoeding krijgen we het idee dat we bijzondere mensen zijn en dat wat we doen, goed is. Alsof we speciale sneeuwvlokjes zijn die de wereld zijn in gevallen. Als we dan op ons bek gaan, schrikken we. Succes is haast normaal.”
Gepaard met de druk om te excelleren, is falen haast ondenkbaar. Rosa: “Want als we mislukken, ligt dat aan onszelf. Het onderwijs is enorm prestatiegericht, dat werkt daarin mee.” De veel genoemde smartphone maakt vergelijkingen met niet alleen je buurman- of vrouw mogelijk maar met de rest van de wereld. “De vergelijkingsdrang is enorm, je ziet alleen succesverhalen online. Ik moet ook reizen of een PHD doen. Paniek!”
Nietsdoen
In haar boek schrijft Rosa dat ze pas na het overspannen zijn, begrijpt dat het normaal is om rust te nemen. Geen gepush meer, maar soms gewoon thuis kunnen zijn en nietsdoen. Rosa: “Het stomme is dat niemand verbaasd reageerde als ik vertelde dat ik overspannen was. ‘Ja, je was altijd zo druk, ik snapte al niet dat je het allemaal volhield,’ hoorde ik dan van vrienden.
Waarom greep niemand in, waarom werd ik niet gewaarschuwd?”
Inmiddels weet Rosa dat druk zijn voor velen de norm is geworden. Wel ziet ze een kentering: er is steeds meer aandacht voor problemen van jongeren en meer mensen beseffen dat pas op de plaats maken noodzakelijk is. “Je ziet steeds meer mensen die aan mindfulness doen, yoga of deelnemen aan ‘fuckupnights’, waar mensen hun verhalen delen over mislukkingen.”
Hoe positief die ontwikkeling ook is, prestatiedrang en de angst om te falen is volgens Rosa een hardnekkig probleem om te veranderen. “Ik leer dit zelf gaandeweg maar heb al veel verbeterd. Dit boek geeft mensen hopelijk inzicht hoe ze dit stukje bij beetje kunnen veranderen.”
Prioriteiten stellen
Wat kunnen wij doen als we zien dat iemand teveel op zijn/haar bordje neemt? Rosa: “Ik zie het veel om mij heen. Zoiets zeggen blijft lastig. Meestal zeg ik dat ze echt even naar hun agenda moeten kijken en prioriteiten moeten stellen. Het is heel belangrijk rust in te plannen, echt niks doen in plaats van takenlijstjes afwerken. Zeker in een drukke periode. Tentamens? Ga op een lange studeerdag een boswandeling maken of doe minstens een uur niks. Dan kan je brein daarna weer verder. Lummel en doe niks. Vaak ga ik met vriendinnen lopen en erna weer aan de slag. Ik zeg het nu vaker tegen mensen om mij heen: doe het rustig aan, maar dat is lastiger gedaan dan gezegd.”
Generatie EI, Rosa Surachno bij uitgeverij A.W. Bruna, €18,99
Meest gedeeld
Sorry. Nog geen gegevens beschikbaar.