Wat niemand je vertelt als je freelancer wordt (en hoe je ermee omgaat)

Gefeliciteerd! Daar sta je dan. Vers buiten de deuren van de Kamer van Koophandel. Je bent ondernemer! ‘Vergeet vooral niet ook even te genieten’, oppert de dienstdoende medewerker mij tien minuten daarvoor. Genieten? Daar heb ik geen tijd voor. En ik bén nog geen ondernemer, ik draag slechts de naam.

Dat gevoel blijft mij weken, wat zeg ik maanden, achtervolgen. Ik ben geen ondernemer, slechts een journalist die aan meerdere partijen haar stukken slijt.

Ondernemer

Goed, voor de Belastingdienst ben je dan ondernemer. Dat is je label op het moment dat je: 1. betaald krijgt voor iets dat je voorheen tijdens stages deed en 2. zoiets als een administratie moet bijhouden omdat factuur 156.00291 anders pas in 2020 wordt betaald. Deelnemen aan het economisch verkeer dus, zoals de fiscus dat noemt.

Geen idee wat daarmee wordt bedoeld? Geen probleem. Verandering is best lastig, weet ik. Als je net bent afgestudeerd, uit een solide baan bent gekickt of besluit je droom achterna te gaan door voor jezelf te beginnen: het vinden van de weg in het oerwoud der btw-aangiftes is een rocky road. Maar het is niet onmogelijk.

Ik probeer er het beste van te maken. En dat kan jij ook. Hoe harder iedereen namelijk roept dat het écht héél moeilijk is allemaal, des te meer jij zou moeten denken dat het echt niet zo erg kan zijn. Bij mij kwam dat moment toen ik besefte dat iedereen ‘ondernemer’ kan zijn. In Nederland zo’n 1 miljoen mensen.

Beginnen met freelancen

Net zoals de mevrouw die met mij de weg zocht naar de Belastingdiensttalk. Ze droeg een tasje van nep koeienleer en gaf aan ‘gek te zijn op knutselen’. Haar outfit werd afgetopt met schoenen van een ondefinieerbare stof. Als deze modieuze chick kan ondernemen, waarom jij niet?

Het wiel opnieuw uitvinden hoeft niet. Ik deel je de lessen die ik (met vallen en opstaan) leerde over beginnen met freelancen.

1. Ga naar die Belastingtalk

Goed, dit wordt je ook aangeraden door de vriendelijke (nee, echt!) dames en heren van je lokale Belastingkantoor, maar je zou zomaar een ander plan hebben voor een doordeweekse avond. Toch adviseer ik je te gaan. Het minpunt: de startersvoorlichting is vrij algemeen en dus niet specifiek voor jouw onderneming bedoeld. Pluspunt: er is gratis koffie en thee én er is ruimte om vragen te stellen. Snel aanmelden is een must, de meeste zitten zo vol.

2. Facebook-groepen zijn je nieuwe beste vrienden

Het gebrek aan directe collega’s moet je oplossen. Zeker als je zit met een werkgerelateerde kwestie waar je zelf niet uitkomt. Ook als je niet verzot bent op openbaar vragen stellen, is dit een gouden tip. Van andermans vragen en antwoorden kan je immers veel leren. Zoek op ‘zzp’er’ en je komt al een heel eind.

3. Wees een beetje meer punctueel dan je zou willen zijn (of van nature bent)

Je moet met niemand mot hebben, maar al helemaal niet met de Belastingdienst. Of je nu op de middelbare school de vakken economie en management & organisatie zo snel mogelijk links liet liggen of niet: ondernemen is een stuk minder abstract als het over je eigen centjes gaat.

Zie een urenoverzicht bijhouden en je inkomsten op een rijtje hebben ook als een mogelijkheid. Zolang je niet alles uitbesteed aan een boekhouder, heb je zelf zicht op je zaken (en kan je in het vervolg meer zelfstandig doen).

Overigens: een vaste dag inboeken voor je administratie (factureren, uren bijhouden) scheelt je veel tijd waardoor je je handen vooral vrij hebt voor dat waarom je zzp’er bent geworden: je vak – en hopelijk passie.

4. Boek een boekhouder asap

Dan komen we bij het logische volgende punt: vind een boekhouder. De mijne vond ik via een Facebook-groep. Ze werd door meerdere mensen aangeraden toen ik een gesprek in de gaten hield over ‘boekhouder gezocht’ en haar website sprak me direct aan. Hoewel je niet direct na je inschrijving bij de KvK iemand hoeft te hebben, loont het wel alvast te verkennen of je wilt dat iemand je na verloop van tijd gaat helpen.

Het geld dat je kwijt bent aan een boekhouder, is zakelijk aftrekbaar. Daarnaast kan diegene je helpen met bepaalde startersregelingen wat je weer geld scheelt. Zelfstandigheid wordt aangemoedigd en een boekhouder is niet vereist, maar het is wél heel prettig.

5. Zet geld opzij (no but really)

Dat ik deze tip pas nu geef, heeft niets te maken met het belang ervan. Vrij groot, kan ik je vertellen. Soms, heel soms, maak je als beginner (of vergevorderde ondernemer) fouten. En waar een lief glimlachje opzetten vroeger werkte bij docenten of leidinggevenden, heb je daar nu niks aan.

De Belastingdienst is een log orgaan met niet altijd fijnzinnige communicatiemiddelen. Een aanmaning met daarop drie nullen terwijl je toch écht niks verkeerd dacht te hebben gedaan (yes, moi), is een uitzondering. Maar als het gebeurt, ben je liever voorbereid.

6. Drink koffie met medefreelancers

Je hoeft het wiel niet zelf uit te vinden. Opgelucht? Iedereen is op het punt geweest waar jij nu staat. En iedereen heeft het overleefd. Goed, soms kostte dat wat centen, moeite en verdriet, maar we have all survived. Mijn advies: verspreid ten allen tijde het feit dat je onderneemt en beginner bent. Wedden dat er op dat feestje iemand is met exact dezelfde ervaring?

Nog een kleine tip: de belastingtelefoon is geweldig. Het is gratis, de mensen zijn vriendelijk en niemand kijkt raar op van je vragen. En als ze dat al wel doen, dan zie je dat niet. Leuker kunnen we het niet maken, wel makkelijker.