Hoeveel mensen hebben mijn naam?

Een schoolplein in de Amsterdamse binnenstad is een cocktail van authenticiteit, hipheid en vreemde bedoelingen en deze week maakte mij dat aan het huilen van het lachen. Niet vanwege de Binks, Monks, Hero’s en Spijkers (rustig, van die laatste zijn er maar 6 in heel Nederland), noch Gras of het romantische vakantieland waar Florence later naar blijkt te zijn vernoemd.

Nee, het ging om het broertje van Angel, waar mijn collega met serieuze ogen mij over vertelde. Demon. Een angstaanjagende naam, waarvan ik me afvraag hoe het dit knulletje zal vormen. De naam is overigens volledig legitiem, mocht je daar aan twijfelen.

A Boy Named Sue

De kern van mijn onrust: wat moet dit kleintje wel niet denken, vijf jaar van nu, als hij tijdens een saaie Engelse les erachter komt wat zijn naam betekent? Zou hij net als het jongetje uit het lied ‘A Boy Named Sue‘, zijn vader aanvliegen omdat hij met de noorderzon was vertrokken, niets achterlatend behalve een bizarre naam en eindeloos gepest en geplaag?

Het is niet te hopen. En dikke kans dat jij je hier ook geen zorgen om hoeft te maken. De Sociale Verzekeringsbank weet te vertellen dat niet Sue, maar Sem de meest voorkomende naam is voor nieuwboren mannen, vrij ‘normaal’ dus. En werd er dit jaar een meisje verwacht? Dan gingen de meeste ouders voor ‘Julia’.

Wat opvalt is dat we houden van korte namen: Sem wordt op de voet gevolgd door Noah en Daan. Ook bij de meisjes zijn de verschillen klein; er zijn maar drie Julia’s meer dan Sophie en Anna aan terrein winnen.

DJ

Dat namen enorm trendgevoelig zijn, blijkt uit de overzichten van jaren terug. ‘Daan’ en ‘Sophie’, waren tot 1992 (!) nog ‘Cornelis’ en ‘Johanna’. Sindsdien is de boel wat ‘gekker’ en internationaler geworden. De laatste trend in namenland? ‘DJ’ – niet als afkorting, maar als hele naam. Slechts twee kinderen hebben deze naam, dus om van een trend te praten is nog wat voorbarig.

Wat wel enorm in populariteit toeneemt zijn namen met daarin ‘Dj’. Sinds de jaren 90 verwelkomen we jongetjes als Djay, Djayden en Djurre en hun zusjes Djenna, Djuna en Djoeke.

Engelse namen zijn hot. Ook onder mensen die het Engels niet goed machtig zijn, zegt trendwatcher Lieke Lamb. “Popsterren geven al jaren hun kinderen gekke namen: denk aan Start, Flower of Paris van Michael Jackson. Dit wordt ook door bekende Nederlanders overgenomen. Daar zijn discussies over geweest en grenzen zijn gesteld. Zo’n kantelpunt komt als het iets te gek wordt: Emile Ratelband noemde zijn kind Mercedes.”

Lieke: “Tsja, op een gegeven moment is het geintje er af. Van zo gek mogelijk, zie je dan weer een stroming die het tegenovergestelde doet. Logisch: je wilt vooral iets origineel. Mensen zijn niet origineel, dus kopiëren we maar. Helemaal zelf iets verzinnen wat tijdloos is én bij je past, is bijzonder lastig.”

Betekenis

Een klik op de Nederlandse Voornamenbank van het Meertens Instituut en je ziet zelf eenvoudig het antwoord op de fascinerende vraag: hoeveel mensen hebben mijn naam? Tegelijkertijd zie je hoe populair hij is. En dat is de moeite waard, want er is niets fijner om te zien wat de – veelal positieve, Engelachtige – historische betekenis van jouw naam is.

Omdat ouders volgens de Nederlandse wet veel vrijheid hebben in het kiezen van een naam, kan je ook voor inspiratie terecht op deze website. In principe mag alles, zo lang het geen beledigende of aanstootgevende naam is.

Muhammed versus Karel

Naast vermijding van belediging, speelt er nog iets mee in je keuze voor een hippe doch klassieke naam, namelijk de ‘succesfactor’. Lieke Lamb heeft het over het effect van de betekenis van je naam. Best een risico als je nog niet weet wat voor karakter je kind heeft. “In sommige landen moet het kind geboren zijn voordat het een naam krijgt. Eerst moet dat kind worden ervaren. En ja, als je je kind ‘Demon’ noemt, zegt dat wat.

Het lijkt daarnaast wat over je milieu te zeggen. “Bepaalde namen, zoals Muhammed of Mustafa, maken minder kans op een baan dan Henk-Jan, Karel en Erik: vaak namen van studenten en dus hoger opgeleiden zo redeneert men. Zoiets als ‘Kelly’ geeft je een idee waar iemand vandaan komt. Dat betekent niet dat dat klopt, maar zo werkt het wel.”

Klasse en milieu

De veranderingen van wat hot en wat absoluut geen klasse is, heeft te maken met de tijdsgeest en de snelheid van ontwikkelingen, zoals film. Voorbeeld: voor 2014 was er helemaal niemand in Nederland met Soof als eerste officiële voornaam. In 2014 waren dat er 9, in 2015 al 34. Niet omdat Sophie nou een tergend lange naam is, maar dankzij de populariteit aan de romcom ‘Soof’ uit 2013.

Volgens een artikel van The New York Times over alle onderzoeken die zijn gedaan naar de impact van namen, zoals ik vermoed bij de arme Demon, is de relevante vraag misschien niet wat je naam betekent maar: welk signaal zendt mijn naam uit – en wat impliceert het? Een breinbreker, waarmee je op de namenchecker helemaal los kunt gaan.