De stem van de jonge kiezer is een kwestie van vertrouwen

Wat is voor de jonge kiezers belangrijk deze Tweede Kamer verkiezingen? Studiefinanciering? Huurtoeslag? Baanzekerheid? Yes, allemaal. Maar onder aan de streep telt er voor veel stemmers maar één ding écht: Het vertrouwen dat ze hebben in een politicus. En dat is de reden dat bijvoorbeeld meer scholieren op het CDA of de PVV willen gaan stemmen dan op de PvdA of VVD. Want wie doet er nou echt wat ‘ie belooft? En kan hij (yes, amper vrouwen deze verkiezingen) dat ook echt?

Voor het eerst naar de stembus

Ruim 800.000 jongeren mogen dit jaar voor het eerst in hun leven stemmen. Dat bewoog Tim Hofman en een groep vrienden om onlangs het initiatief De Stembus op te richten. Het collectief wil zich de komende weken als een soort rondreizend circus door Nederland gaan bewegen om jongeren voor te lichten over hun politieke opties.

Er zijn ook TV zenders die zich wagen aan het informeren van de jongere kiezer. Zo organiseert editieNL het Facebook programma De Klas Kiest, waarin een ROC klas vol 18+ers zes weken lang een lijsttrekker mag interviewen. Deze week mocht CDA-er Sybrand Buma aan de bak, en dat deed hij verbazingwekkend goed. Niet alleen volgens de kijkers thuis, maar ook volgens de jongeren in de betreffende klas: Buma sprak spontaan, begrijpelijk en vooral vanuit zijn eigen hart.

Asscher ongeloofwaardig

En dat is alleszins opmerkelijk, omdat het CDA nou niet bepaald een ‘modern partijprogramma’ heeft. Zo wil het CDA coffeeshops sluiten, minder festivals organiseren en de mogelijkheden t.a.v. euthanasie aanscherpen. Maar dat alles zal de gemiddelde jongere worst wezen omdat Buma in hun ogen ‘stukken geloofwaardiger’ over kwam dan bijvoorbeeld Lodewijk Asscher van de PvdA die twee weken eerder in het programma te gast was.

Na afloop van het vraaggesprek gaf het merendeel van de klas aan nu te overwegen om op het CDA te gaan stemmen. “Nou, dan moet ik de komende weken nog maar even alle scholen van Nederland bezoeken” grapte Buma op die uitslag.

Over Lodewijk Asscher waren de jongeren twee weken geleden juist negatiever na afloop van zijn bezoek. Sommigen gaven aan eerst wel PvdA te willen gaan stemmen, maar na de ontmoeting met Asscher ‘toch nog even verder te gaan kijken’. Dat had volgens de scholieren alles met Asscher’s geloofwaardigheid te maken:

“Ik geloofde hem niet” zegt de 18-jarige Xavier. “Dat vind ik belangrijk. De lijsttrekker die het meest geloofwaardig overkomt, krijgt mijn stem”.

Klaas Dijkhoff gaat liever Carnavallen

Het verklaart waarom sommige politici op dit moment de stem van een hoop jonge kiezers mislopen. Ook Mark Rutte worstelt met geloofwaardigheids-issues nadat hij tijdens zijn premierschap een aantal keer terug moest komen op verkiezingsbeloftes of excuses moest maken voor gemaakte fouten. Zijn politieke tegenstanders maken hem daarom nu maar al te graag uit voor leugenaar. Slim, want kiezers houden niet van schimmige politici.

Begrijpelijk dus dat zijn populaire fractiegenoot Klaas Dijkhoff steeds zichtbaarder wordt in de campagne en eerder deze week aanschoof in een nieuwe Facebook Live chat van de VVD. Sinds Dijkhoff het TV programma De Slimste Mens won is hij mateloos populair onder jongeren. Niet alleen vanwege zijn droge humor en jonge leeftijd, ook omdat hij zich laatst liet ontvallen liever carnaval te gaan vieren dan naar het premiersdebat op RTL 4 te kijken. Dat is “echt”, en daar houdt de jonge kiezer van.

Het is dapper dat Rutte de veel populairdere Dijkhoff naast zich duldt, omdat in de Facebook chat pas goed duidelijk wordt wat het grote verschil is tussen de twee. Dijkhoff is relaxt, ontspannen en maakt zo nu en dan een grapje. Rutte komt eerder gemaakt over, alsof hij alle vragen al duizend keer beantwoord heeft.

Zo knul, dus jij wil premier worden

Overigens is ‘echt overkomen’ niet de enige kwaliteit die jongeren zoeken in een politicus, want onder aan de streep telt ook mee hoeveel vertrouwen ze hebben in iemands capaciteiten om het land te besturen. En daar is Jesse Klaver’s sterkte (hij is jong) ook gelijk zijn grootste zwakte: Veel jongeren zien Jesse namelijk als een leuke vent om mee in de kroeg te zitten, maar niet als iemand die weet hoe hij ons land moet besturen.

Klaver is weliswaar heel populair bij veel hoog opgeleide studenten (#filterbubbel), maar de gemiddelde jongere heeft meer vertrouwen in een politicus die natuurlijk gezag uitstraalt, er ouder uitziet, of beter uit zijn woorden komt. Dat je door Pownews zo voor schut wordt gezet in een interview, helpt natuurlijk ook niet echt:

Selecteer een andere spits

Of je ‘echt’ overkomt als politicus is maar moeilijk te beïnvloeden. Je hebt het of je hebt het niet. Politici als Buma en Dijkhof zijn gezegend met een relaxt voorkomen waardoor ze het op televisie of video al snel goed doen terwijl Rutte, Asscher en Klaver steevast stuntelen of gewoon een beetje ‘te bedacht’ klinken. Tijd om iemand anders binnen je partij naar voren te schuiven lijkt me, als die 800.000 jonge kiezers je wat waard zijn tenminste.