De verrassende geschiedenis achter het woord Pokémon

Wie onlangs op zoek was op het internet naar waar de massahysterie omtrent Pokémon vandaan komt, kwam verschillende suggesties tegen. In het Engels resulteerde dit in Pikeman (een gewapende soldaat) en in het Nederlands moet je het doen met ‘een mediafranchise’ en ‘een spel’.

Sinds dinsdag is er voor de niet-insiders meer uitleg, het woord heeft namelijk een uitgebreidere definitie gekregen op Dictionary.com. Volgens Time is het een bewijs dat deze Japanse term een Engels woord op zich is geworden – ook al was het van meet af aan al een soort Engels.

Mix

De naam van Nintendo’s lucratieve franchise is gemaakt door het proces dat bekend staat als wasei eigo. Die zin, zegt taaldeskundige John Kelly, betekent letterlijk “Japans gemaakt Engels” en refereert naar het proces van Japanners die Engelse details pakken en ze samenstellen naar nieuwe Japanse uitdrukkingen.

“In sommige gevallen, als de term populair genoeg blijkt, wordt het weer ‘terug’ geleend door Engelse sprekers – hiermee is de cirkel rond, poké-style.”

Katakana

Meestal gaat dit proces als volgt: Japanse sprekers starten met Engelse woorden – in dit geval waren de ruwe materialen ‘pocket’ en ‘monster’ – en transformeren het dan naar woorden die meer typisch Japans klinken en maken daarmee een nieuw concept, aldus Kelly.

Het woord wordt uitgespeld in een Japans schrijfsysteem gebruikt voor vreemde woorden. “Dat systeem heet ‘katakana’, dus academici noemen deze stap katakanisatie.”

Toen Pokémon halverwege de jaren 90 werd gelanceerd, nam ontwikkelaar Satoshi Tajiri de eerste lettergrepen van elk van die gekatakaniseerde woorden – poketto monsutā – en verwerkte het toen tot één nieuw woord.  En zo ontstond het woord met drie lettergrepen, één van de meest populaire games ter wereld.