Waarom je als afgestudeerde creatieveling geen gratis werk moet verrichten

Beste creatieveling,

Misschien heb je afgelopen zomer stage gelopen voor een peulenschil om je voet tussen de deur te krijgen bij een gevierd bedrijf. Of schrijf je wekelijks artikelen omdat het ‘goed is voor je exposure’. Bijna iedereen is de creatieve sector die nog niet aan de top staat – en zelfs daar – wordt weleens gevraagd een gratis klusje te doen.

Dit fenomeen ontketende onder freelance journalisten een heuse rel: je vraagt toch ook niet aan de bakker of je zijn brood zomaar en voor niets mag hebben? Je betaalt ervoor. Het devies alleen te werken voor geld, en dan het liefst ook nog een tarief waarvan je niet alleen AH-basic jam kan kopen voor op je gortdroge cracker, is makkelijker gezegd dan gedaan.

‘Maar ik moet nog leren’

Ervaring is toch ook een asset, en is niet iedereen stapsgewijs aan de top gekomen? Tuurlijk, prima, sure, deze argumenten. Als je student bent tenminste. Dan is het begrijpelijk dat je zo nu en dan je handen uit de mouwen steekt in ruil voor een leerplek. Toch verandert die situatie na het vangen van je papiertje.

Volgens het boek Real Artists Don’t Starve: Timeless Strategies for Thriving in the New Creative Age van Jeff Goins is het zelfs schadelijk voor je professionaliteit om gratis werk te verrichten.

Daartoe rekenen we niet je uurtje vrijwilligerswerk waarmee je buurman of eenzame buuf wordt geholpen. Het gaat hier om structurele werkzaamheden binnen jouw vakgebied waar je logischerwijs waardering voor mag krijgen in de vorm van keiharde doekoes, nu eenmaal ons valuta.

Wees zakelijk en pluk de creatieve vruchten

Naast dat het je cold hard geld oplevert, legt geld vragen voor je werk ook de basis voor een carrière. We zetten de drie grootste voordelen op een rijtje van een business-mind voor mensen in de creatieve industrie.

1. Je krijgt meer waardigheid

Gratis werken betekent vaak niet de kans die we echt denken dat het is. Kansen en mogelijkheden betalen immers niet de rekeningen. En exposure zorgt al helemaal niet voor brood op de plank. Volgens Jeff Goins zorgt gratis werken zelfs aan het begin van je carriere voor mindere kansen later in je loopbaan. Uit onderzoek blijkt dat slechte of niet-betaalde stages, weinig of niet resulteerden in een baan. Dit in tegenstelling tot mensen die voor geld werkten. Goins zegt het nogal zwart op wit: “Je kan mensen niet continu gunsten verlenen en verwachten dat het tot iets anders leidt dan een lege bankrekening.” Slik.

2. Geld is geen smet op je werk

Het idee dat je je werk doet uit naam voor de kunst en voor niets of niemand anders is enigszins benepen. Denk maar aan de groten der aarde, aldus Goins: Michelangelo, Hemmingway. Zouden zij ooit zo ver zijn gekomen als ze nooit één rode cent hadden verdiend?

Uitgehongerde kunstenaars werken gratis, florerende artiesten weten wat ze waard zijn. Omdat creatievelingen wellicht vaker dan gemiddeld onzeker zijn over hun kunnen en doen, is het belangrijk jezelf te waarderen voordat anderen dat doen.

Een grote misvatting volgens Goins is dat het innen val geld, een smet is op je werk. Als je iets doet waar je gek op bent én er geld voor vraagt, ben je niet maar wijs. Een bakker wordt immers ook niet geacht zijn broden gratis weg te geven.