Vrijwilligerswerk doe je niet voor het maken van een selfie

Nu aan het lezen

Vrijwilligerswerk doe je niet voor het maken van een selfie

Vrijwilligerswerk doe je niet voor het maken van een selfie

De hele ervaring was fantastisch geweest. Toch had ze een dubbel gevoel overgehouden aan haar laatste daad als welzijnstoerist.

Net als veel jongeren werkte een van mijn vriendinnen als vrijwilliger tijdens haar trip naar Zuid-Amerika. In haar beste Spaans en met de meest zoete kinderen organiseerde ze met haar vriend taallessen in een lokale school.

Uiteindelijk vroeg ze haar familie en vrienden in Nederland wat geld te doneren, zodat de leraren ook na het vertrek van het koppel weer een stap vooruit konden zetten, zoals ze al eerder hadden gezorgd voor schoon drinkwater waardoor wormen en maden verleden tijd waren.

Hechtingsproblemen

Net voor het vertrek van de vriendin terug naar Nederland kon ze een berg aan onderwijsmateriaal overhandigen. 500 euro had haar oproep en eigen donaties opgeleverd. Reden genoeg om daar spullen van te kopen en die vast te leggen op de foto, vond de directrice.

‘’Het werd zo’n foto waarbij alle spullen die we even daarvoor in de winkel hadden gekocht op een tafel werden uitgestald. Ongemakkelijk, alsof we onszelf die Westerlingen vonden die het wel even kwamen fixen.”

Tranen

De vriendin was ook blij. Op haar laatste lesdag na het maken van de ‘do-good’ foto waren de kinderen niet op de spullen afgevlogen zoals verwacht, maar hadden ze ze rustig bekeken en onderzocht. Ook het afscheid was gelukkig niet filmscenario waardig: van vastklampende armpjes of biggelende tranen was geen sprake, van over gaan tot de orde van de dag wél.

De nuchtere kijk op hun eigen werkzaamheden en het besef dat de wereld hiermee niet was gered, maar kleurboeken wél een goede bestemming kregen, maakte dat de vriendin zonder al te veel filosofisch gehaspel over opgedane levenslessen weer het dagelijkse leven betrok.

Toch loopt vrijwilligerswerk niet altijd zo soepel en vooral nuchter. De gedachte de wereld te kunnen redden leidt tot zelfontplooiingstaferelen waar welzijnsorganisaties zoals Unicef zich ernstig zorgen over maken. Niet in de laatste plaats voor de kinderen die betrokken zijn bij de projecten.

Afrika redden

In de Nederlandse docu #doinggood wordt een kijkje genomen achter de beweegredenen van wij, die Westerlingen met goede bedoelingen. De film volgt Mitchell en andere vrijwilligers naar Zuid-Afrika waar menig ‘schattige selfie’ met lokale kinderen wordt genomen.

Het is precies dat fenomeen waar ook de makers van het satirische Barbie-account ‘White Savior‘  inspiratie uit putten. Met tenenkrommende photoshop-foto’s en schrijnende bijschriften hopen de makers – twee Amerikaanse twintigers – een bijdrage te leveren aan de discussie over de vrijwilligerscultuur,  door de populariteit van toerisme een florerende branche goed voor bijna twee miljard euro wereldwijd.


De Nederlandse documakers denken dat dit werkt. Steffi Posthumus legt uit dat satire prikkelt. ”Als iets schuurt gaan mensen over dit soort thema’s nadenken en praten.”

Selfies

Ondanks de immense populariteit van vrijwilligerstoerisme en satirische pogingen om het debat hierover aan te wakkeren, is de stap naar het echt grote publiek nog niet gemaakt, aldus Steffi. Je hebt verschillende groepen, vooralsnog worden vooral de mensen die al een onderbuikgevoel bij het onderwerp hebben bereikt.

”Het lastigst bereikbaar is de groep jongeren die al hebben besloten ergens heen te gaan als vrijwilliger. Zodra je een keuze hebt gemaakt, net als wanneer je je zinnen hebt gezet op een nieuw paar schoenen, zal je er alles aan doen de negatieve kanten weg te poetsen.”

Selectief

”Je kijkt en leest dan ook selectief naar berichtgeving. Het feit dat dit soort problematiek ook niet in het onderwijs wordt besproken, geeft aan dat er nog flink wat moet gebeuren. Je wordt op dit moment nog niet gedwongen er over na te denken, maar als je er zelf naar op zoek gaat is er heel veel te vinden.”

Maar hoe zit het dan met de mensen die wél bewust op pad gaan en beseffen dat hun wereldverbeterende impact nihil is, maar ook geen negatieve gevolgen heeft? Steffi: ”Het gevaar dat een debat omslaat naar zuurheid is altijd aanwezig. Wij benadrukken daarom vaak dat negen van de tien keer mensen met de beste bedoelingen ergens heen gaan. Maar slechts een kleine groep maakt bewust géén selfies.”

Volgens Steffi gaat het echte debat over het gros van de mensen die niet belezen zijn. ”De enkeling die dit wel goed doet, plukt daar de zure vruchten van.”

Het punt van Steffi: ga bij jezelf na of je je aangesproken moet voelen door kritiek over welzijnswerk. Die keuze is aan jezelf. Net als het bekijken of wegswipen van Savior Barbie, die als jij het niet doet de wereld wél gaat redden.

Freelance journalist Nina (23) schrijft over generatieperikelen, balans en ondernemingsdrift in de hoop herkenning te bieden (en er zelf iets van op te steken).

Meld je aan voor de nieuwsbrief.