Leef niet door Carpe Diem te roepen maar het ook echt te doen

Laten we de echte betekenis van Carpe Diem terugclaimen. Niet roepen dat we de dag plukken, of de woorden in een lijstje aan de muur hangen, maar echt leven: hier en in het nu.

Dat schrijft de Australische auteur Roman Krznaric in zijn nieuwste boek Carpe Diem Regained. Hij schrijft over de grootste criminele daad in de geschiedenis die we voor ’t gemak even door de vingers zien: de manier waarop spontaan leven is gekaapt door commerciële bedrijven als marketingleus en als buzzwoord van mindfulnessgoeroes.

To-do lijsten

In plaats van ‘just do it’, zijn we overgestapt op ‘just plan it’, zegt Roman als hij in Amsterdam is om zijn boek te promoten. Hij somt op: onze hang naar efficiency, ellenlange to-do lists en poging orde in de chaos te scheppen.

We zijn hyper scheduled, zegt de auteur, want zodra we wat hebben opgeschreven en gedaan hebben we het gevoel op weg te zijn naar tijd en ruimte. Maar als het dan eenmaal zo ver is, en je mailbox staat voor vijf minuten op ‘leeg’ staat, is er van ruimte en spontaniteit bar weinig sprake.

Maar hoe leef je spontaan? Om te beginnen moet je stoppen met alles oeverloos te beredeneren. Daarom: Act first, think later. Roman: “Reden is niet heilig. Er is iets anders dat ons kan helpen een goed leven te leiden, namelijk experimenteel leven. We komen allemaal op een punt dat méér nadenken niet meer helpt, soms moet je iets gewoon doen – hoe ongemakkelijk dan ook.”

In het woord experiment zit het latijns voor ‘gevaar’. Dat zit onlosmakelijk verbonden aan het nemen van een risico, weet de auteur als geen ander. Roman is docent aan de School of Life en wilde al lange tijd docent worden in levenslessen. Toch was hij eerst een manager die jammerlijk tegen zijn wederhelft klaagde over zijn échte levenswens. “Ik zat weer eens te zeggen wat ik wilde doen, tot mijn vrouw zei het dan gewoon te gaan doen.”

In plaats van roekeloos zijn baan op te zeggen, begon Roman mondjesmaat les te geven in zijn keuken. Hij nodigde een paar mensen uit. Pas toen dat aantal dusdanig was gegroeid, zei hij zijn baan op. Spontaan leven is dus niet roekeloos – wél realistisch, aldus Roman.

Leven en dood

Terwijl het gesprek over bewustwording en keuzes voortkabbelt, brengt Roman iets ter sprake waar we allemaal een beetje bang voor zijn en daarom het liefst vermijden: de dood. Iets dat volgens de filosoof ook over vrijheid gaat. “We hebben niet het eeuwige leven. Maak daarom betekenisvolle keuzes. De klok tikt maar meestal voelen we dat niet. Jongeren vinden het moeilijk voor te stellen dood te zijn. Maar als we dat niet voelen, wordt het knap lastig de dag te plukken.”

Een tip om nadenken over de dood in je leven te verweven: er een gewoonte van te maken. “Ik pleit voor een dagelijkse ‘doodpauze’. Ik maak geen grapje. Er zijn verschillende manieren om over de dood na te denken en daar naar te leven. Een daarvan: Doe alsof je nog zes maanden te leven hebt. Denk na over je sterfelijkheid.”

In plaats van de dag als een manische iemand met chronische FOMO te plukken, helpt een gevoel van meer in het hier en nu te leven. Roman oppert het moment ons te laten plukken. “Je hoeft niet continu risico’s te nemen. Het gaat om een balans van deze dingen in je leven en een bewustzijn van je keuzes in plaats van je leven op de automatische piloot te leven.”