Een petitie voor de abortuspil bij de huisarts is in omgang: waar gaat het over?

Iedereen in Nederland zou het recht zou moeten hebben op toegankelijke zorg rond anticonceptie en zwangerschap, schrijven diverse vrouwenrechtenorganisaties. Ze komen daarom met een burgerinitiatief dat het verstrekken van de abortuspil niet langer strafbaar moet maken maar gemakkelijk verkrijgbaar via de huisarts.

Drie weken geleden liet Rutte III weten dat het voorstel om de abortus­pil naast abortuskliniek ook door de huisarts te laten verstrekken, wordt teruggedraaid. Het plan werd door het vorige kabinet opgesteld door Edith Schippers die hiermee niet de drempel voor een abortus wilde verlagen, maar hoopte dat vrouwen hun huisarts vaker zouden gaan betrekken bij hun afwegingen.

De petitie is tot nu toe bijna 900 keer ondertekend door vrouwen en mannen en moet het onderwerp bij 40.000 ondertekeningen weer op de politieke agenda zetten.

‘Veel vrouwen’

Hoewel Nederland met 30.000 uitgevoerde abortussen per jaar in internationaal opzicht een laag abortuscijfer heeft, vond Schippers toch dat ‘wel véél vrouwen abortus laten plegen’.

Yes! We gaan actievoeren voor de abortuspil, hup progressief Nederland, tekenen! https://t.co/Dg5qzPgIH2

— Esther Crabbendam (@Ezsther) November 16, 2017

Jaarlijks slikken ruim 6500 vrouwen de abortuspil, een verzamelnaam voor een reeks pillen die een miskraam op gang brengt. Op dit moment is een arts strafbaar als de abortuspil wordt voorgeschreven buiten een abortuskliniek of ziekenhuizen met een speciale vergunning. Met de speciale abortuspil kunnen zwangerschappen tot 8 weken na de laatste menstruatie worden afgebroken.

De abortuspil

Progressieve Nederlanders worden met het online initiatief opgeroepen van zich te laten horen. Maar wat is de abortuspil precies en wat zijn de voors- en tegens?

Om te beginnen is de abortuspil niet de morning after pill en ook geen abortus zoals die via zuigcurettage plaatsvindt.

Vrouwen die in de eerste negen weken van hun zwangerschap een abortus overwegen, hebben twee mogelijkheden. Een abortuspil of een behandeling waarbij de baarmoeder met een staafje wordt leeggezogen. Voor beiden ingrepen moeten vrouwen nu naar een abortuskliniek.

Drempelverlaging

De abortuspil bestaat uit meerdere pillen waarvan de eerste tabletten de aanmaak van progesteron stoppen, een stof die zorgt voor de groei van de bevruchte eicel. Dagen later neemt de vrouw de volgende tabletten thuis oraal of vaginaal in. De baarmoeder trekt dan samen, waardoor de embryo wordt afgestoten.

Het is onterecht dat het plan niet door gaat, schrijft apotheker in opleiding Sofie Kos in NRC. Voor sommige vrouwen is het een te grote stap om naar een abortuskliniek te gaan, redeneert zij. “Een huisarts is daarentegen beter bekend met zijn of haar patiënten en kan advies op maat geven. Hierdoor kan de drempel lager zijn.” Volgens de apotheker in spe zullen ook vrouwen die niet naar een abortuskliniek durven, meteen geholpen kunnen worden.

Tegenstanders – waaronder ook huisartsen – zeggen dat zij niet per se tegen de abortuspil zijn, maar de aan het inmiddels afgeblazen plan zaten te veel haken en ogen. Zo zouden zij al bedeeld zijn met teveel taken.

Enorme wachtrijen

De Landelijke Huisartsen Vereniging heeft gezegd dat het plan juridisch niet goed in elkaar zat: ‘Maar dat zegt niet dat zij categorisch tegen is.’  Artsenfederatie KNMG noemt het uit medisch, psychologisch en sociaal oogpunt wenselijk, dat ongewenste zwangeren zo snel mogelijk hulp kunnen krijgen bij een vertrouwde hulpverlener.

Organisatoren van het burgerinitiatief pleiten ervoor de abortuspil niet langer onder het strafrecht te laten vallen. Op dit moment is het onduidelijk of de dokter legaal de abortuspil mag verstrekken en ‘moeten mensen naar anonieme klinieken met enorme wachtrijen.’

Een vrije verschaffing van de abortuspil moet het daarnaast mogelijk maken dat met name kwetsbare groepen hulp krijgen bij de dokter die als vertrouwenspersoon fungeert. Op de manier waarop de abortuspil nu wordt verschaft, is het vaak emotioneel onnodig belastend, is te lezen in de beschrijving van het initiatief.