Star Wars: The Last Jedi brengt ons in een nieuwe era voor de saga

Star Wars: The Last Jedi verscheen gisteren in de Nederlandse bioscopen. In de film volgen we opnieuw het verhaal van Rey, Luke Skywalker, Finn, Kylo Ren en Leia. Maar deze keer doen we dat op een andere manier dan bij de eerdere films uit de Star Wars-saga.

The Last Jedi begint – na een indrukwekkend gevecht in de ruimte – waar The Force Awakens eindigde. Rey is aangekomen op het eiland waar Luke bivakkeert en biedt hem zijn lightsaber aan. Ze vraagt hem om zijn hulp in het gevecht tegen Snoke, Kylo Ren en de First Order. Maar Luke weigert te gaan, dus blijft Rey rondhangen om hem over te halen. En natuurlijk gaat hij uiteindelijk in ieder geval overstag om haar te trainen.

Grijze Force

En dat is wanneer alles, maar dan ook echt álles anders wordt. Waar we Jedi-lessen eerder zagen als het rondrennen in een bos met een klein groen wezen (Yoda) op je rug, het leren focussen op The Force en het trainen met een lightsaber, is dat hier niet het geval. Nee, Rey moet eerst maar eens leren wat The Force nu eigenlijk is en waarom het tijd is dat de Jedi eindigen, aldus Luke.

Interessant in deze film is dat we een geheel andere kant zien van deze Jedi-Master en The Force zelf. De eerdere films richtten zich op de strijd tussen goed en kwaad, tussen de Dark Side en de Light Side van The Force. Maar in The Last Jedi wordt er veel meer naar het grijze gebied gekeken. Het gebied tussen de twee zijden van de munt in.

En dat is positief. Eerder in de saga is al eens gezegd dat The Force niet licht of donker en goed of slecht is. The Force is The Force. En die kiest geen kanten. Mensen doen dat wel. In The Last Jedi wordt dan ook gekeken naar een zeer interessante vraag: bestaat The Force echt uit een lichte en een donkere kant, of zijn het allemaal verschillende tinten grijs? Hoe dan ook: het lijkt er op dat we een geheel nieuwe weg in slaan.

Geen Empire Strikes Back

En ook de rest van het verhaal slaat een geheel andere weg in. Luke waarschuwt in de film al dat “het niet gaat zoals je denkt” en daarmee spreekt hij bijna tot het publiek. Want geloof me: iedere keer als je denkt dat je weet wat er gaat gebeuren, blijkt het compleet tegenovergestelde de uitkomst te zijn. Juist dat houdt de film verfrissend. De film is namelijk alles behalve voorspelbaar.

Dat is bijzonder, want net als bij The Force Awakens zitten er zeker een aantal dingen in die we eerder al in de originele trilogie zagen. Denk bijvoorbeeld aan een Darth Vader-achtig moment tussen Kylo Ren en Snoke, als Snoke dreigt Rey te vermoorden. Maar ook aan het moment dat Kylo Ren Rey vraagt om zich bij hem te voegen. Hij herhaalt woord voor woord de speech die Emperor Palpatine tegenover Luke Skywalker uitsprak (“Join me, and together we can rule the galaxy!”).

Toch is deze film geen herhaling van Empire Strikes Back. Alles behalve zelfs. Waar Vader in Episode V duidelijk een Sith was en hij zeker niet twijfelde, is Kylo Ren voor een groot deel van de film een soort angstige tiener die niet meer weet wie hij is. De tweestrijd van Vader die we juist in Return of the Jedi zagen, zien we hier al in het tweede deel van de trilogie. Maar met een ietwat andere uitkomst. En juist dat deze film een andere weg in durft te slaan, zal door velen als iets positiefs gezien worden.

Oscar-waardig…

De film op zichzelf is zo goed als Oscar-waardig te noemen. Het camerawerk is uitmuntend met meerdere shots waar je ongeveer bij begint te kwijlen. Het acteerwerk – zeker dat van de hoofdpersonages en dan met name Adam Driver (Kylo Ren) – is uitmuntend. De soundtrack is zoals gewoonlijk heerlijk herkenbaar en toch vernieuwend, wat ook geldt voor de prachtige special effects.

Ook het verhaal is meer dan goed te noemen. Regisseur Rian Johnson zei het vooraf al in een interview: “Er zitten momenten in waarbij je je adem inhoudt.” En dat is zeker niet gelogen. De film durft risico’s te nemen die we eerder nog niet zagen in het Star Wars-universum. Risico’s die over het algemeen goed uitpakken.

Meest opvallend is misschien nog wel dat The Last Jedi goed gebruik weet te maken van humor. Dat deed The Force Awakens al, maar in deze film wordt humor nog iets verder naar voren geschoven. Op een paar kleine slapstick-momenten na (die ik iets te flauw vond), is het bovendien erg goede humor. Deze film laat je niet alleen op het puntje van je stoel zitten, maar er ook met de slappe lach van af rollen.

…Maar misschien niet zo bevredigend

Tot nu toe ben ik eigenlijk alleen maar lovend over de film geweest. En terecht, want The Last Jedi is een ontzettend goede film. Toch zit er wel een groot minpunt aan dit deel van de saga. Voor de echte die-hard fans die al twee jaar met brandende vragen zitten – waar ik onder val – is deze film wat onbevredigend.

In The Force Awakens kregen we onze nieuwe helden te zien, naast een aantal oude. Maar er kwamen ook gigantisch veel vragen naar boven. Wie zijn de ouders van Rey? Waarom is ze zo sterk? Wie is Supreme Leader Snoke? Waar komt hij vandaan? En waarom is Luke vertrokken?

Op die laatste vraag krijgen we naar mijn mening wel een bevredigend antwoord, maar bij veel van de andere onderwerpen laten ze ons in de kou staan. Het antwoord op de vraag wie Reys ouders nu eigenlijk zijn is de grootste anticlimax die ik ooit gezien heb. Ik ben oprecht wat teleurgesteld. Maar ook over Snoke komen we weinig te weten voor zijn abrupte einde. En juist hij was zo’n interessant, mysterieus karakter. Veel waar wij al die jaren over discussieerden, waar we de eerste film uit deze nieuwe trilogie eindeloos voor analyseerden, wordt nauwelijks behandeld. En dat is voor de echte grote fans een flinke teleurstelling.

Een laatste minpunt vind ik dat sommige karakters echt te weinig gebruikt werden. Ik had graag meer gezien van Admiral Holdo, Rose en DJ. Deze nieuwe karakters waren oprecht geweldig, met prachtige acteurs die ze vertolkten. Maar door de vele verhaallijnen kwamen ze soms wat weinig aan bod. Toch zijn al die verhaallijnen zeer interessant, dus je zult je zeker niet vervelen.

Sterke film

Star Wars: The Last Jedi is al met al een sterke toevoeging aan de saga, al zij het met wat minpunten. Veel van de echte fans zullen een mengeling tussen enthousiasme en een onbevredigend gevoel hebben als ze de bioscoop uitlopen. Maar de film is ondanks het gebrek aan antwoorden een prachtige en ijzersterke film.

The Last Jedi blijft je verrassen, houdt je op het puntje van je stoel en laat je onbedaarlijk lachen. Het is Star Wars, maar ze zijn duidelijk een nieuwe richting in geslagen. Niets is wat het lijkt en je kunt nergens zomaar van uit gaan. Dat is positief, want voor het eerst sinds de jaren ’80 kijkt Star Wars niet naar zijn eigen historie, maar vooruit. En dat is waar we heengaan.