Het lukt #ZML te doen waar nog niemand in slaagde: De Turkije-rel goed uitleggen

Nederland heeft ruzie met Turkije. Zoiets was je misschien al opgevallen. Het gaat om een ‘diplomatieke ruzie die je maar zelden ziet’, nadat Nederland de Turkse minister van Familiezaken Kaya uitzette en haar collega – de Turkse minister van Buitenlandse Zaken – Mevlut Cavusoglu het land niet inliet voor campagnebijeenkomsten.

Beiden wilden hier campagne voeren voor een referendum dat de Turkse president Erdogan meer macht geeft. Ook Turken in Nederland mogen stemmen.

De rel en demonstraties in Nederland die volgden, worden veroorzaakt door de veelbesproken ‘lange arm van Erdogan’, ook wel ‘de lange arm van Turkije’ of ‘de lange arm van Ankara’. De watte? De invloed die de Turkse president heeft op mensen van Turkse afkomst in, in dit geval, Nederland.

Complexe materie dus die Turkije-rel, blijkt uit de abstracte bewoording.

Zondag met Lubach

Als geroepen komt het item van Zondag met Lubach. Arjen zou Arjen niet zijn als hij de hotpot van spanning, politiek en culturele achtergrond weet te versimpelen tot vijf punten, voor het gemak visueel ingedeeld als de vijf vingers van Erdogans hand. Elke vinger staat voor één manier van machtsuitoefening: van intimidatie tot dubbele paspoorten en Turkse organisaties in Nederland.

Met behulp daarvan ging Zondag met Lubach in op de invloed van president Erdogan op Nederlanders van Turkse afkomst een behoorlijk groep van zo’n 400.000 mensen. De problemen worden mede veroorzaakt doordat veel Turkse Nederlanders niet goed zijn geïntegreerd, aldus Lubach. Dat zou ook te wijten zijn aan het beleid van de Nederlandse regering.

Niet zonder risico

Het item dat de redactie van Zondag met Lubach maakte, is moedig te noemen. Erdogan en de onderdelen van zijn lange arm hebben namelijk nogal eens de gewoonte tegenstanders de mond te snoeren met bedreigingen. Lubach laat in zijn show een paar voorbeelden zien: Ebru Umar wiens huis werd opengebroken en beklad met ‘hoer’ en Fidan Ekiz die na een kritische column wordt gemaand ‘op te passen’.

Turkse Nederlanders die kritiek uiten op het beleid van Arjen Lubach hebben het dus zwaar te verduren. Komiek Arjen Lubach neemt het heft in eigen handen en neemt daarmee automatisch zelf een risico.

De redactie #zml is niet alleen echt grappig, maar heeft ook lef! En dat is bijzonder in Hilversum. Diepe buiging @arjenlubach cs! #Turkije https://t.co/TgCljbwza9

— Esther Voet (@Esther_Voet) March 19, 2017

Dat je je na #zml afvraagt of @arjenlubach z'n persoonlijke beveiliging op orde heeft. Zo ver reikt dus de #langearmvanAnkara. #intimidatie

— Iris Meerts (@irismeerts) March 19, 2017

Viral video

Na een beknopte uitleg van ‘Erdogans lange arm’ komt ZML ook met een ‘oplossing’ voor de politieke rel. Een onderdeel van het probleem is namelijk dat de meeste Erdogan-aanhangers (zeker niet elke Nederlander van Turkse afkomst) te weinig in aanraking komen met discussies in de Nederlandse samenleving door veelal Turkse televisieprogramma’s en preken van Turkse imams in Nederlandse moskeeën. Dat is Arjen gelukt, schrijft ook de NOS vanochtend.

Aan het einde van het item over ‘de lange arm van Ankara’ kondigt de komiek aan dat hij een speciale versie heeft gemaakt van dé wedstrijd voor Turkse Nederlanders uit 2015 waarin Turkije met 3-0 van Nederland won. Het commentaar is echter volledig herzien met een lesje ‘Nederlandse rechtsstaat’.

‘Van Persie geen fascist’

De commentator wisselt in het filmpje teksten als “Van Persie geen fascist” af met opmerkingen als “mannen en vrouwen zijn gelijk, journalisten moeten gewoon hun werk kunnen doen”. De video gaat behoorlijk viral en is – zoals Lubach hoopte – het eerste filmpje dat je ziet wanneer je zoekt op de termen “Turkey” en “Netherlands”.

Hoewel Lubach begrip zegt te hebben voor sentimenten en verbintenissen met Turkije voor Nederland, oppert hij dat “je je verbonden kan voelen met de Nederlandse samenleving”, dat lijkt hem “niet te veel gevraagd”.